Wyrokiem z dnia 31 maja 2023 r., wydanym w sprawie o sygn. akt XXVIII C 6268/21, Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od Deutsche Bank Polska S.A. na rzecz naszej Klientki i naszego Klienta łączną kwotę 577.892,65 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, a także koszty procesu w całości. Sprawa dotyczyła kredytu we frankach szwajcarskich udzielonego przez Deutsche Bank PBC S.A., tj. poprzednika prawnego pozwanego banku.

Kredyt we frankach Deutsche Bank – tło sprawy

Spór dotyczył kredytu denominowanego do CHF, zawartego w 2008 r., którego środki zostały wypłacone w złotych, natomiast saldo kredytu oraz raty były uzależnione od kursu franka szwajcarskiego ustalanego jednostronnie przez bank w jego tabelach kursowych. Kredytobiorcy od początku spłacali kredyt w złotych, nie mając żadnego wpływu ani na sposób ustalania kursów, ani na mechanizm spreadowy stosowany przez bank.

Pozew został oparty na zarzucie abuzywności klauzul przeliczeniowych, braku przejrzystości umowy oraz naruszenia obowiązków informacyjnych banku w zakresie rzeczywistego ryzyka walutowego.

Jednostronne ustalanie kursu – kluczowy problem umów Deutsche Bank

Sąd bardzo szczegółowo odniósł się do mechanizmu denominacji zastosowanego w umowie. W uzasadnieniu wyroku wskazano jednoznacznie, że:

• umowa nie określała żadnych obiektywnych kryteriów ustalania kursów CHF,

• bank pozostawił sobie pełną swobodę w kształtowaniu tabel kursowych,

• wysokość świadczeń kredytobiorców była w istocie uzależniona wyłącznie od decyzji jednej strony umowy.

Sąd podkreślił, że już sam fakt pozostawienia bankowi prawa do dowolnego określania kursów waluty oznacza naruszenie art. 353¹ k.c., gdyż prowadzi do sprzeczności z naturą stosunku zobowiązaniowego.

Abuzywność klauzul i brak możliwości utrzymania umowy

W ocenie Sądu postanowienia dotyczące przeliczeń walutowych:

• kształtowały prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami,

• rażąco naruszały ich interesy,

• nie były indywidualnie uzgadniane,

• a przy tym dotyczyły głównych świadczeń stron, nie będąc sformułowane w sposób jednoznaczny.

Sąd wskazał, że eliminacja tych postanowień prowadzi do sytuacji, w której umowa nie może być dalej wykonywana, gdyż bez mechanizmu denominacji nie da się określić ani wysokości kapitału, ani rat kredytu. W konsekwencji umowa została uznana za nieważną w całości.

Obowiązki informacyjne banku – pozorne pouczenia

Istotnym elementem uzasadnienia była również ocena obowiązków informacyjnych banku. Sąd zwrócił uwagę, że:

• ogólne oświadczenia o ryzyku kursowym nie spełniają standardu rzetelnej informacji,

• kredytobiorcom nie wyjaśniono, że ryzyko kursowe jest nieograniczone,

• nie przedstawiono żadnych realistycznych symulacji obrazujących możliwy wzrost salda kredytu i rat.

W rezultacie Sąd uznał, że konsumenci nie mogli podjąć świadomej i racjonalnej decyzji o zawarciu umowy kredytu we frankach.

Rozliczenie stron – teoria dwóch kondykcji

Sąd zasądził na rzecz naszych Klientów pełną dochodzoną kwotę 577.892,65 zł, obejmującą wyłącznie raty kapitałowo-odsetkowe zapłacone na rzecz banku, przyjmując model rozliczeń zgodny z teorią dwóch kondykcji. Dodatkowo zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie oraz koszty procesu.

Znaczenie wyroku dla innych kredytobiorców Deutsche Bank

Wyrok ten ma bardzo duże znaczenie dla posiadaczy kredytów frankowych Deutsche Bank Polska / Deutsche Bank PBC, które przez lata były uznawane za szczególnie trudne procesowo. Sąd w sposób kompleksowy i jednoznaczny potwierdził, że także te umowy nie spełniają standardów ochrony konsumenta i mogą prowadzić do stwierdzenia nieważności.

W Kancelarii Themi prowadzimy sprawy dotyczące kredytów we frankach szwajcarskich od 2014 r.. Doświadczenie pokazuje, że również w przypadku umów Deutsche Banku – mimo ich specyficznej konstrukcji – możliwe jest skuteczne dochodzenie roszczeń i odzyskanie przez kredytobiorców znacznych kwot.