Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 28 grudnia 2023 r.

Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2023 r., sygn. akt I ACa 719/22, Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w przeważającej części oddalił apelacje obu stron, utrzymując kluczowe ustalenia Sądu Okręgowego w Rzeszowie dotyczące abuzywności klauzul umownych w kredytach denominowanych Deutsche Bank PBC S.A. oraz braku podstaw do dochodzenia przez bank roszczeń opartych na wypowiedzeniu umów kredytu.

Sprawa dotyczyła dwóch kredytów denominowanych do euro, udzielonych w 2010 r., a następnie wypowiedzianych przez bank w 2017 r. – po czym to bank wystąpił z pozwem przeciwko kredytobiorcy, domagając się zapłaty.

Pozew banku i linia obrony kredytobiorcy

Deutsche Bank Polska S.A. (następca prawny Deutsche Bank PBC S.A.) domagał się:

• zapłaty 143 223,40 euro tytułem zadłużenia po wypowiedzeniu umów,

• a ewentualnie – na wypadek uznania umów za nieważne –
  zapłaty ponad 975 tys. zł, obejmującej:

  • zwrot kapitału,

  • oraz tzw. „wynagrodzenie za korzystanie z kapitału”.

Pozwany – nasz Klient – podniósł m.in.:

• abuzywność klauzul przeliczeniowych,

• brak rzetelnej informacji o ryzyku walutowym,

• nieważność umów,

• zarzut potrącenia dokonanych wpłat,

• bezzasadność roszczeń banku po wypowiedzeniu umów opartych na klauzulach niedozwolonych.

Sąd Apelacyjny: to były kredyty denominowane, nie walutowe

Sąd Apelacyjny jednoznacznie potwierdził, że:

• umowy nie miały charakteru kredytów walutowych,

• wypłata następowała wyłącznie w PLN,

• euro pełniło wyłącznie funkcję miernika waloryzacyjnego,

• faktycznie nie dochodziło do żadnej realnej wymiany waluty.

Tym samym były to kredyty złotowe denominowane do waluty obcej, a mechanizm waloryzacji podlegał ocenie na gruncie art. 385¹ k.c.

Klauzule przeliczeniowe Deutsche Banku – nieprzejrzyste i arbitralne

Sąd szczegółowo przeanalizował mechanizm ustalania kursów euro stosowany przez bank. Wskazano, że:

• umowa odsyłała do wewnętrznych tabel kursowych banku,

• wzory matematyczne były nieczytelne dla przeciętnego konsumenta,

• pojęcia takie jak „kurs bazowy” czy „średni kurs FOREX” nie były wyjaśnione,

• spread walutowy mógł być zmieniany jednostronnie przez bank.

W ocenie Sądu przeciętny konsument:

• nie był w stanie samodzielnie zweryfikować sposobu ustalania kursów,

• nie mógł oszacować przyszłych skutków ekonomicznych umowy,

• był zdany na arbitralne decyzje banku.

To wystarczyło do uznania klauzul za abuzywne i nietransparentne.

Ryzyko walutowe – bank nie wypełnił obowiązku informacyjnego

Sąd Apelacyjny w pełni podzielił ocenę Sądu I instancji, że:

• ogólnikowe oświadczenia o „świadomości ryzyka” są niewystarczające,

• bank nie wyjaśnił nieograniczonego charakteru ryzyka walutowego,

• nie przedstawiono realnych symulacji wzrostu kursu euro,

• nie pokazano wpływu wzrostu kursu na saldo i raty kredytu.

Sąd podkreślił, że:

konsument ma prawo oczekiwać od banku rzetelnej i uczciwej informacji, a nie zapewnień o stabilności waluty.

Skutki: oddalenie roszczeń banku i rozliczenie stron

W konsekwencji:

• powództwo banku o zapłatę w euro zostało oddalone w całości,

• roszczenia banku oparte na wypowiedzeniu umów okazały się bezskuteczne,

• Sąd uwzględnił jedynie część rozliczenia kapitałowego, po potrąceniach,

• bank został obciążony kosztami procesu w znacznej części.

Sąd Apelacyjny nie podzielił argumentacji banku dotyczącej „wynagrodzenia za korzystanie z kapitału”, co wpisuje się w aktualną, prokonsumencką linię orzeczniczą.

Znaczenie wyroku dla kredytów Deutsche Banku

Wyrok I ACa 719/22 ma istotne znaczenie dla:

• kredytobiorców posiadających kredyty denominowane Deutsche Bank PBC,

• spraw, w których to bank występuje z pozwem po wypowiedzeniu umowy,

• sporów dotyczących roszczeń banków o kapitał i „korzystanie”.

Orzeczenie potwierdza, że:

• bank nie może czerpać korzyści z klauzul abuzywnych,

• wypowiedzenie umowy opartej na takich klauzulach nie tworzy skutecznego roszczenia,

• konstrukcja denominacji Deutsche Banku nie spełnia standardów ochrony konsumenta.

Komentarz Kancelarii Themi

W Kancelarii Themi sprawy dotyczące kredytów we frankach i kredytów denominowanych prowadzimy od 2014 r.
Od lat wskazujemy, że umowy Deutsche Banku – mimo ich rozbudowanej konstrukcji – zawierają poważne wady prawne, które skutecznie podważają zarówno ważność umów, jak i późniejsze roszczenia banków.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie potwierdza, że konsekwentna linia obrony kredytobiorcy może prowadzić do oddalenia roszczeń banku nawet w postępowaniu apelacyjnym.