Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 marca 2024 r.

Wyrokiem z dnia 27 marca 2024 r., sygn. akt XXVIII C 9749/21, Sąd Okręgowy w Warszawie (XXVIII Wydział Cywilny) w sprawie prowadzonej z powództwa naszych Klientów przeciwko Deutsche Bank Polska S.A. zasądził na ich rzecz łącznie ponad 510 000 zł, przyjmując, że zawarta umowa kredytu denominowanego do CHF jest nieważna z uwagi na sprzeczne z prawem postanowienia przeliczeniowe.

Wyrok ten stanowi kolejny przykład konsekwentnej i ugruntowanej linii orzeczniczej sądów powszechnych w sprawach dotyczących kredytów we frankach, w szczególności kredytów denominowanych Deutsche Banku.

Przedmiot sporu – kredyt denominowany Deutsche Banku z 2008 r.

Sprawa dotyczyła umowy kredytu zawartej w październiku 2008 r.,:

• denominowanej do franka szwajcarskiego (CHF),

• wypłacanej wyłącznie w złotych polskich,

• spłacanej w PLN po przeliczeniu według kursów z tabel banku,

• oprocentowanej według LIBOR CHF + marża.

Środki z kredytu zostały przeznaczone na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, a nasi Klienci działali w sprawie jako konsumenci.

Łącznie, w okresie wykonywania umowy, kredytobiorcy wpłacili na rzecz banku 510 837,11 zł.

Żądanie pozwu – zapłata po stwierdzeniu nieważności umowy

Powództwo zostało oparte na klasycznej dziś konstrukcji procesowej:

• żądaniu zapłaty wszystkich świadczeń spełnionych na rzecz banku,

• przyjęciu nieważności umowy jako przesłanki rozstrzygnięcia,

• zakwestionowaniu klauzul denominacyjnych jako:

  • sprzecznych z art. 353¹ k.c.,

  • abuzywnych w rozumieniu art. 385¹ k.c.

Deutsche Bank wnosił o oddalenie powództwa, podnosił m.in.:

• zarzut przedawnienia,

• twierdzenia o rynkowym charakterze kursów,

• argumenty o dopuszczalności kredytów denominowanych.

Sąd: kredyt był złotowy, a denominacja oparta na arbitralnych kursach

Sąd Okręgowy jednoznacznie przesądził, że:

• umowa nie była kredytem walutowym,

• wypłata następowała w PLN,

• CHF pełnił wyłącznie funkcję miernika waloryzacyjnego,

• kredyt miał charakter kredytu złotowego denominowanego do waluty obcej.

Jednocześnie Sąd wskazał, że:

powodowie nie znali ani kwoty faktycznie wypłaconej w PLN, ani kwoty, którą mieli bankowi ostatecznie zwrócić.

Kluczowe postanowienia uznane za niedozwolone

Sąd za abuzywne i nieważne uznał m.in.:

• § 3.2.3 Regulaminu Produktowego (wypłata po kursie z tabeli banku),

• § 2.3.1 umowy (spłata po kursie sprzedaży z tabeli banku).

W uzasadnieniu podkreślono, że:

• umowa nie określała żadnych obiektywnych zasad ustalania kursów,

• bank mógł jednostronnie kształtować wysokość zobowiązania Klientów,

• kredytobiorcy nie mieli żadnego realnego wpływu na kursy,

• mechanizm spreadu stanowił ukrytą prowizję banku.

Sąd wyraźnie zaznaczył, że:

dla oceny ważności umowy nie ma znaczenia, jak bank faktycznie ustalał kursy – liczy się treść umowy, a ta pozostawiała bankowi pełną swobodę.

Nieważność całej umowy – brak możliwości jej „uratowania”

Sąd uznał, że:

• klauzule denominacyjne dotyczą głównych świadczeń stron,

• ich eliminacja uniemożliwia dalsze wykonywanie umowy,

• strony nie zawarłyby umowy bez mechanizmu denominacji i LIBOR CHF.

W konsekwencji:

• nieważność klauzul prowadzi do nieważności całej umowy (art. 58 § 1 i 3 k.c.),

• brak jest podstaw do „odfrankowienia” czy zastępowania kursów innymi miernikami.

Rozliczenie stron i zarzut zatrzymania

Sąd zasądził na rzecz:

• każdego z powodów po 255 418,55 zł,

• wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Jednocześnie:

• uwzględniono zarzut zatrzymania podniesiony przez bank,

• zasądzenie nastąpiło za jednoczesnym zaoferowaniem zwrotu kapitału,

• koszty procesu w całości obciążają bank.

Znaczenie wyroku dla kredytów Deutsche Banku

Wyrok sygn. XXVIII C 9749/21 ma istotne znaczenie dla:

• posiadaczy kredytów denominowanych Deutsche Bank Polska / Deutsche Bank PBC,

• spraw dotyczących umów z lat 2006–2010,

• sporów, w których bank próbuje bronić konstrukcji tabel kursowych.

Sąd w sposób bardzo obszerny i pogłębiony:

• odwołał się do orzecznictwa SN i TSUE,

• zastosował wykładnię prokonsumencką,

• potwierdził, że swoboda banku w ustalaniu kursów narusza naturę zobowiązania.

Komentarz Kancelarii Themi

W Kancelarii Themi sprawy dotyczące kredytów we frankach – w tym kredytów denominowanych Deutsche Banku – prowadzimy od 2014 r.
Od lat wskazujemy, że umowy tego banku należą do najbardziej skomplikowanych konstrukcyjnie, ale jednocześnie zawierają poważne wady prawne, które prowadzą do ich nieważności.

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 marca 2024 r. potwierdza, że:

• nawet najbardziej rozbudowane wzorce umowne,

• nie chronią banku przed skutkami stosowania klauzul abuzywnych.