Wyrok Sądu Rejonowego w Głubczycach z 19 marca 2019 r. (I C 405/15) to przykład niezwykle rzetelnego, opartego na precyzyjnej analizie ekonomicznej i prawnej podejścia do kredytów indeksowanych Getin Noble Banku.

Sąd nie orzekł nieważności umowy, lecz przeprowadził modelowe odfrankowienie, wskazując, że klauzule indeksacyjne stosowane przez Getin są abuzywne, a po ich usunięciu kredyt powinien być traktowany jako kredyt złotowy z oprocentowaniem właściwym dla kredytów indeksowanych (DBF/LIBOR).

W efekcie, przy prawidłowym rozliczeniu, nasza Klientka wraz z mężem nadpłacili kredyt o ponad 16 tys. zł, co doprowadziło do zasądzenia na ich rzecz części tej kwoty.

Choć zasądzona suma nie odpowiadała pełnemu żądaniu, orzeczenie samo w sobie ma olbrzymią wartość — pokazuje, że nawet przed TSUE, przed falą unieważnień i przed utrwaleniem linii orzeczniczej, sądy potrafiły dostrzec istotę problemu: konsument płaci więcej nie dlatego, że kurs wzrósł, ale dlatego, że bank jednostronnie, nieuczciwie i nietransparentnie określał kursy walut.

1. Konstrukcja kredytu Getin: indeksacja, która działała wyłącznie na korzyść banku

Analizowana umowa z 2006 r. była typowym kredytem indeksowanym do CHF:

• wypłata w PLN po kursie kupna z tabeli Getin,

• spłata rat po kursie sprzedaży,

• kursy ustalane wyłącznie przez bank,

• brak jakichkolwiek kryteriów w umowie,

• brak możliwości kontroli przez Klienta,

• spread stanowiący czysty dochód banku, niezwiązany z jakimkolwiek świadczeniem.

Sąd uznał jednoznacznie, że:

klauzule indeksacyjne przyznawały bankowi jednostronne prawo kształtowania wysokości świadczeń Klienta, naruszając równowagę stron oraz dobre obyczaje.

To najważniejsza teza: jeśli bank sam decyduje, po jakim kursie przelicza kredyt i raty — mechanizm indeksacji staje się nieuczciwy.

2. Niezwykle mocna analiza abuzywności — sąd wykazuje nierówność stron i asymetrię informacji

Sąd ustalił, że:

• nasza Klientka nie mogła negocjować żadnych warunków umowy,

• nie była informowana o zasadach tworzenia tabel kursowych,

• nie była informowana o sposobie ustalania spreadu,

• otrzymywała jedynie harmonogramy rat, bez zrozumienia, jak powstają.

Sąd podkreślił:

klauzule nie pozwalały Klientom ocenić kosztu kredytu, wysokości przyszłych rat ani ryzyka ekonomicznego, co stanowi rażące naruszenie interesów konsumentów.

Co istotne, sąd wprost odwołał się do dorobku TSUE (sprawa Kásler), które uznaje spread za koszt bez świadczenia wzajemnego.

Tu pojawia się klasyczna teza o „spreadzie jako prowizji”, którą sąd wyłożył jeszcze zanim stała się powszechnym standardem.

3. Sąd: klauzule indeksacyjne są abuzywne i nie wiążą Klientów

Konsekwencja jest jednoznaczna:

• § 1 ust. 1,

• § 2 ust. 2,

• § 4 ust. 2 umowy,

• § 19 ust. 5 Regulaminu

— wszystkie te postanowienia to niedozwolone klauzule umowne.

Ich eliminacja oznacza, że w umowie nie ma żadnego mechanizmu ustalania kursu CHF.

4. Co dalej? Odmowa unieważnienia, ale… pełne odfrankowienie

To jeden z nielicznych wyroków, w których sąd:

• uznał klauzule za abuzywne,

• ale nie doprowadził do nieważności umowy,

• tylko przekształcił kredyt w kredyt złotowy z oprocentowaniem jak dla CHF.

Sąd uznał:

kredyt jest kredytem złotowym od samego początku, a mechanizm indeksacji — jako niedozwolony — nie wywołuje skutków prawnych.

Dlatego kredyt powinien być rozliczany tak, jakby nigdy nie był indeksowany do CHF.

To właśnie jest klasyczne odfrankowienie.

5. Kluczowe ustalenie: nasza Klientka nadpłaciła kredyt o 16 569,65 zł

Opinia biegłego była tutaj fundamentem rozstrzygnięcia.

Biegły ustalił:

• wypłata i spłata kredytu po uczciwym przeliczeniu,

• eliminacja spreadów i kursów banku,

• obliczenie salda tak, jak dla kredytu złotowego oprocentowanego DBF.

Wynik:

na dzień 31 sierpnia 2015 r. nadpłata po stronie Klientów wynosiła 16 569,65 zł.

Ponieważ część roszczenia była przedawniona, a część świadczeń stanowiła ubezpieczenia i koszty dodatkowe, sąd zasądził jedynie część nadpłaty — 12 630,79 zł.

6. Znaczenie wyroku dla praktyki — ważny kamień milowy mimo niepełnej wygranej

Ten wyrok jest absolutnie modelowy pod kilkoma względami:

1. Sąd potwierdził pełną abuzywność indeksacji Getin — jeszcze przed TSUE Dziubak

To dowód, że konstrukcja indeksacji Getin była wadliwa niezależnie od późniejszej rewolucji orzeczniczej.

2. Sąd precyzyjnie wykazał, że spread jest czystym dochodem banku

A więc obciąża Klienta bez świadczenia wzajemnego.

3. Wyrok podkreśla znaczenie analizy ekonomicznej

Biegły finansowy jasno wykazał realny wpływ indeksacji na zawyżenie zobowiązania.

4. Sąd zastosował najbardziej korzystną formę rozliczenia w ramach przyjętej koncepcji

czyli odfrankowienie, prowadzące do zwrotu nadpłat.

5. To świetny punkt odniesienia przy analogicznych sprawach Getinu

Niemal wszystkie umowy Getin/DomBank miały identyczne klauzule.

Podsumowanie

Wyrok I C 405/15 jest jednym z ważniejszych orzeczeń wczesnego okresu sporów frankowych. Pokazuje, że nawet bez unieważnienia umowy można zapewnić Klientowi pełną ochronę — wykazać nieuczciwość indeksacji, wyeliminować mechanizmy abuzywne i doprowadzić do zwrotu nienależnie pobranych kwot.

Właśnie na takich fundamentach budujemy strategię procesową w Kancelarii Themi, analizując każdy element umowy i dobierając metodę rozliczenia najkorzystniejszą dla naszego Klienta.