Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2019 r. Sąd Okręgowy w Opolu oddalił w całości powództwo Getin Noble Bank S.A. przeciwko naszym Klientom, którzy zawarli w 2006 r. umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego (kredyt frankowy). Bank domagał się zapłaty ponad 440 tys. zł, twierdząc, że skutecznie wypowiedział umowę i postawił całość zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności.

Sąd nie tylko oddalił powództwo, ale również zasądził na rzecz naszych Klientów pełny zwrot kosztów procesu oraz obciążył bank kosztami opinii biegłej, jednoznacznie wskazując, że wypowiedzenie umowy było bezpodstawne, a sposób rozliczania kredytu przez bank – wadliwy.

Stan sprawy – klasyczny kredyt we frankach Getin / DomBank

Sprawa dotyczyła umowy zawartej w 2006 r., na podstawie której:

• kredyt został udzielony i wypłacony w złotych,

• saldo kredytu oraz raty były indeksowane do CHF,

• przeliczenia dokonywane były według tabel kursowych banku,

• kredyt był oprocentowany według LIBOR CHF + marża banku.

Umowa była następnie wielokrotnie aneksowana, m.in.:

• zwiększano kwotę kredytu,

• zmieniano marżę,

• wprowadzano możliwość spłaty bezpośrednio w CHF,

• kapitalizowano zaległe odsetki.

W 2015 r. bank wypowiedział umowę, twierdząc, że Klienci zalegają ze spłatą rat, a następnie wystąpił z pozwem o zapłatę całego rzekomego zadłużenia.

Kluczowe ustalenie sądu: brak zaległości w dacie wypowiedzenia

Jednym z najważniejszych elementów uzasadnienia jest jednoznaczne ustalenie, że:

w dacie wypowiedzenia umowy Klienci nie posiadali zaległości w spłacie kredytu, a wręcz – przy prawidłowym rozliczeniu – wykazywali nadpłatę.

Sąd oparł się w tym zakresie na szczegółowej opinii biegłej z zakresu rachunkowości, finansów i bankowości, która wykazała, że:

• bank nieprawidłowo rozliczał wpłaty,

• stosował zawyżone, nierynkowe spready walutowe,

• błędnie księgował koszty monitów, ubezpieczeń i odsetek karnych,

• w efekcie sztucznie wykazywał zadłużenie, które w rzeczywistości nie istniało.

To przesądziło, że wypowiedzenie umowy było nieuzasadnione materialnie, a więc bezskuteczne.

Abuzywność klauzul indeksacyjnych i spreadowych

Sąd bardzo obszernie odniósł się do zarzutów dotyczących abuzywności klauzul umownych, wskazując, że:

• klauzule indeksacyjne nie były indywidualnie uzgadniane,

• odwoływały się do kursów ustalanych jednostronnie przez bank,

• nie zawierały żadnych obiektywnych kryteriów ich kształtowania,

• przerzucały całe ryzyko kursowe na konsumentów.

Sąd podkreślił, że:

• kredytobiorcy nie mieli realnej możliwości oszacowania kosztów kredytu,

• bank nie wyjaśnił mechanizmu spreadu walutowego ani jego wpływu na saldo i raty,

• spread w Getin Noble Bank sięgał nawet 13%, podczas gdy spread rynkowy był wielokrotnie niższy.

W konsekwencji klauzule te zostały uznane za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ k.c.

Skutek: kredyt traktowany jak złotowy (odfrankowienie)

Co istotne, sąd w tej sprawie nie stwierdził nieważności całej umowy, lecz przyjął, że:

• po wyeliminowaniu klauzul abuzywnych,

• umowa może być dalej wykonywana jako kredyt złotowy,

• z zachowaniem oprocentowania opartego o LIBOR + marża banku.

W praktyce oznaczało to klasyczne odfrankowienie kredytu frankowego, prowadzące do:

• znacznego obniżenia rzeczywistego zadłużenia,

• wykazania nadpłat po stronie Klientów,

• braku podstaw do wypowiedzenia umowy przez bank.

Dodatkowy argument: wada formalna wypowiedzenia

Na marginesie, sąd wskazał również na wadę formalną wypowiedzenia, zauważając, że:

• bank nie wykazał, iż osoba podpisująca wypowiedzenie była umocowana do samodzielnego składania oświadczeń woli,

• co dodatkowo podważało skuteczność wypowiedzenia umowy.

To pokazuje, że w sprawach o kredyt we frankach banki często przegrywają nie tylko merytorycznie, ale również na poziomie czysto formalnym.

Znaczenie wyroku dla innych kredytów frankowych Getin Noble Bank

To orzeczenie ma bardzo duże znaczenie praktyczne, ponieważ:

• dotyczy typowej umowy Getin / DomBank z lat 2006–2008,

• pokazuje, że pozew banku o zapłatę może zostać oddalony w całości,

• potwierdza możliwość rozliczenia kredytu frankowego jak złotowego,

• wzmacnia linię orzeczniczą kwestionującą skuteczność wypowiedzeń opartych na wadliwych rozliczeniach.

Dla wielu kredytobiorców Getin Noble Bank, przeciwko którym bank wytoczył powództwa, jest to bardzo silny punkt odniesienia.

Komentarz Themi

Ten wyrok doskonale pokazuje, że w sporach dotyczących kredytów frankowych nie chodzi wyłącznie o „unieważnienie albo nic”. Równie istotne – a często decydujące – jest prawidłowe rozliczenie umowy i wykazanie, że bank bezpodstawnie wypowiedział kredyt.

W Themi od lat prowadzimy sprawy zarówno:

• z powództwa kredytobiorców,

• jak i sprawy, w których to bank pozywa naszych Klientów o zapłatę.

Komentowane orzeczenie potwierdza, że także w takich sprawach linia obrony oparta na abuzywności klauzul i błędnych rozliczeniach banku może prowadzić do pełnego oddalenia roszczeń banku.