Wyrokiem z dnia 24 lipca 2020 r. (sygn. akt I C 1308/17) Sąd Rejonowy Katowice-Zachód w Katowicach zasądził na rzecz naszych Klientów kwotę 46 219,39 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, uznając, że umowa kredytu frankowego zawarta z ING Bank Śląski S.A. była nieważna, a pobrane przez bank raty w zakwestionowanej części stanowiły świadczenie nienależne

.

Wyrok ten stanowi kolejny przykład utrwalonej linii orzeczniczej, zgodnie z którą kredyty indeksowane do CHF oferowane przez ING Bank Śląski w latach 2007–2009 zawierały klauzule sprzeczne z prawem i zasadami ochrony konsumentów.

Stan sprawy – kredyt frankowy ING Bank Śląski z 2008 r.

Sprawa dotyczyła umowy:

• zawartej w sierpniu 2008 r.,

• określonej jako kredyt złotowy indeksowany do franka szwajcarskiego (CHF),

• wypłaconej w złotych,

• spłacanej w złotych po przeliczeniu rat według kursów sprzedaży CHF z tabel banku.

Kredyt był przeznaczony m.in. na:

• spłatę wcześniejszego kredytu mieszkaniowego,

• refinansowanie kosztów związanych z nieruchomością.

Umowa została zawarta na podstawie wzorca przygotowanego przez bank, bez realnej możliwości negocjowania jej kluczowych postanowień, w szczególności dotyczących:

• mechanizmu indeksacji,

• sposobu ustalania kursów waluty,

• zasad rozliczania rat.

Roszczenie Klientów – zwrot nadpłaconych rat kredytu we frankach

Nasi Klienci, po analizie umowy i sposobu jej wykonywania, wystąpili do banku z reklamacją oraz wezwaniem do zapłaty, wskazując, że:

• bank pobierał raty w zawyżonej wysokości,

• stosował abuzywne klauzule waloryzacyjne,

• faktyczna wysokość zobowiązania była ustalana w sposób jednostronny i nietransparentny.

Po braku satysfakcjonującej odpowiedzi ze strony banku, Klienci wystąpili z pozwem o zapłatę, domagając się zwrotu nadpłat jako świadczenia nienależnego.

Kluczowe ustalenie sądu: klauzule indeksacyjne są niedozwolone

Sąd w sposób jednoznaczny stwierdził, że:

• Klienci zawierali umowę jako konsumenci,

• kwestionowane postanowienia nie były indywidualnie uzgadniane,

• bank przyznał sobie prawo do jednostronnego ustalania kursów CHF,

• umowa nie określała żadnych obiektywnych kryteriów kształtowania kursu waluty.

W ocenie sądu takie postanowienia:

• naruszały dobre obyczaje,

• prowadziły do rażącego naruszenia interesów konsumentów,

• powodowały istotną nierównowagę kontraktową na korzyść banku.

Sąd podkreślił, że Klienci nie byli w stanie przewidzieć kosztów kredytu, a mechanizm indeksacji w praktyce pozwalał bankowi dowolnie wpływać na wysokość rat i salda zadłużenia

.

Skutek prawny: nieważność umowy kredytu frankowego ING

W konsekwencji sąd uznał, że:

• po wyeliminowaniu klauzul abuzywnych umowa nie może być dalej wykonywana,

• brak jest przepisów dyspozytywnych, które mogłyby je zastąpić,

• prowadzi to do nieważności całej umowy od chwili jej zawarcia (ex tunc).

Sąd jednoznacznie odrzucił koncepcję „odfrankowienia” w tej konkretnej sprawie, wskazując, że:

• mechanizm indeksacji przenika całą konstrukcję umowy,

• jego usunięcie powoduje brak możliwości ustalenia podstawowych świadczeń stron.

Rozliczenie stron – zwrot nadpłat dla Klientów

W efekcie nieważności umowy:

• wszystkie wpłaty dokonane przez Klientów podlegały rozliczeniu jako świadczenia nienależne,

• sąd zasądził na ich rzecz 46 219,39 zł wraz z odsetkami,

• oddalił powództwo jedynie w nieznacznej części,

• obciążył ING Bank Śląski kosztami procesu.

Co istotne, sąd nie uwzględnił zarzutu przedawnienia, uznając, że:

• Klienci mogli nie mieć świadomości abuzywności umowy w dacie dokonywania spłat,

• bieg przedawnienia należy oceniać z uwzględnieniem ochrony konsumenta.

Znaczenie wyroku dla innych kredytów frankowych ING Bank Śląski

Komentowane orzeczenie ma bardzo duże znaczenie praktyczne, ponieważ:

• dotyczy typowych umów ING z lat 2007–2009,

• potwierdza możliwość unieważnienia kredytu frankowego ING,

• pokazuje, że sądy zasądzają realne kwoty zwrotów na rzecz Klientów,

• wzmacnia pozycję kredytobiorców również w sprawach już spłacanych kredytów.

Komentarz Themi

Wyrok Sądu Rejonowego w Katowicach jest kolejnym dowodem na to, że kredyty frankowe ING Bank Śląski nie wytrzymują sądowej kontroli pod kątem ochrony konsumentów.

W Themi od lat prowadzimy sprawy dotyczące:

• unieważnienia umów frankowych,

• zwrotu nadpłat,

• rozliczeń już spłaconych kredytów.

To orzeczenie potwierdza, że nawet w sprawach, w których bank broni się argumentami o „świadomości ryzyka” czy „zgodności z rekomendacjami KNF”, sądy konsekwentnie stają po stronie Klientów, jeżeli mechanizm indeksacji narusza podstawowe standardy uczciwego obrotu.