Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wyrokiem z dnia 9 października 2020 r. (sygn. akt I C 843/20) uwzględnił powództwo naszej Klientki przeciwko mBank S.A., zasądzając na jej rzecz kwotę 32 681,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, a także pełny zwrot kosztów procesu. Sprawa dotyczyła kredytu we frankach szwajcarskich (kredytu frankowego) indeksowanego do CHF, zawartego w 2008 r. w ramach popularnego wówczas produktu mPlan.

Stan faktyczny sprawy

Nasza Klientka zawarła z mBankiem umowę kredytu hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego. Kredyt został udzielony w złotych, natomiast jego saldo oraz raty były przeliczane według kursów CHF ustalanych jednostronnie przez bank w tabelach kursowych. Spłata następowała wyłącznie w złotych polskich, po uprzednim przeliczeniu rat według kursu sprzedaży CHF z tabeli banku.

W toku wykonywania umowy bank pobrał od Klientki kwoty znacząco przewyższające należności, które byłyby należne przy pominięciu mechanizmu indeksacji opartego na abuzywnych klauzulach przeliczeniowych. W konsekwencji wystąpiliśmy z powództwem o zapłatę kwoty stanowiącej nienależnie pobrane świadczenie, podnosząc jednocześnie zarzut niedozwolonego charakteru klauzul waloryzacyjnych.

Ocena sądu – abuzywność klauzul indeksacyjnych

Sąd szczegółowo przeanalizował konstrukcję umowy kredytu indeksowanego do CHF oraz sposób określenia kursów waluty obcej. W uzasadnieniu wyroku jednoznacznie wskazano, że postanowienia umowne odsyłające do tabel kursowych mBanku nie spełniały wymogu przejrzystości i pozostawiały bankowi niczym nieograniczoną swobodę w kształtowaniu kursu franka szwajcarskiego.

Sąd podkreślił, że:

• umowa nie zawierała obiektywnych kryteriów ustalania kursów waluty,

• konsument nie był w stanie oszacować ekonomicznych skutków indeksacji,

• bank nie wykazał, aby mechanizm ten był indywidualnie uzgadniany z Klientką.

W konsekwencji klauzule przeliczeniowe zostały uznane za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ k.c., a ich eliminacja z umowy prowadziła do możliwości dalszego jej wykonywania jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki LIBOR powiększonej o marżę banku.

Skutki prawne – odfrankowienie kredytu

Sąd przyjął koncepcję tzw. odfrankowienia kredytu, uznając, że po usunięciu abuzywnych klauzul indeksacyjnych umowa może nadal obowiązywać. Na tej podstawie zasądził na rzecz naszej Klientki kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy ratami faktycznie zapłaconymi a ratami należnymi przy pominięciu mechanizmu indeksacji.

Jednocześnie sąd jednoznacznie odrzucił argumentację banku dotyczącą:

• rzekomej świadomości Klientki co do ryzyka kursowego,

• przedawnienia roszczeń,

• braku naruszenia interesów konsumenta.

Znaczenie wyroku dla kredytobiorców mBanku

Wyrok w sprawie I C 843/20 stanowi kolejny przykład ugruntowanej linii orzeczniczej, zgodnie z którą umowy kredytów frankowych mBanku – zarówno dawnego BRE Banku, jak i obecnego mBank S.A. – zawierały postanowienia rażąco naruszające interesy konsumentów. Orzeczenie to potwierdza, że nawet w sprawach, w których sąd nie decyduje się na stwierdzenie nieważności całej umowy, możliwe jest skuteczne dochodzenie roszczeń poprzez odfrankowienie kredytu i odzyskanie znacznych kwot nadpłat.

Z perspektywy praktyki procesowej wyrok ten pokazuje również, że argumentacja oparta na standardach wynikających z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (w tym dotyczących obowiązków informacyjnych banku) pozostaje w pełni aktualna i skuteczna także w sprawach dotyczących kredytów zawieranych przed 2010 r.