Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 3 stycznia 2020 r., sygn. akt XXV C 1337/19

Wyrokiem z dnia 3 stycznia 2020 r. Sąd Okręgowy w Warszawie (XXV Wydział Cywilny) w sprawie przeciwko Bankowi Millennium S.A. uznał, że zawarta z Klientami umowa kredytu frankowego jest nieważna, a w konsekwencji zasądził od banku zwrot nienależnie pobranych świadczeń wyrażonych we frankach szwajcarskich (CHF) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Sprawa stanowi kolejny przykład ugruntowanej już linii orzeczniczej, zgodnie z którą sądy powszechne uznają, że umowy kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego, stosowane przez Bank Millennium, naruszają podstawowe zasady prawa cywilnego oraz ochrony konsumenta.

Stan faktyczny – kredyt frankowy Banku Millennium

Klienci zawarli z Bankiem Millennium umowę kredytu hipotecznego we wrześniu 2006 r. Kredyt został udzielony w złotych polskich, lecz był indeksowany do franka szwajcarskiego (CHF). Mechanizm indeksacji opierał się na kursach waluty ustalanych jednostronnie przez bank w jego tabelach kursowych.

Zgodnie z umową:

• kwota kredytu była przeliczana na CHF według kursu kupna z tabeli banku,

• raty kredytu były spłacane w złotych po przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF,

• bank nie wskazał w umowie żadnych obiektywnych kryteriów ustalania kursów waluty.

Umowa została zawarta na podstawie wzorca umownego, a Klienci – jak ustalił sąd – nie mieli realnego wpływu na treść klauzul indeksacyjnych, które determinowały wysokość ich zobowiązania przez cały okres kredytowania.

Żądania Klientów – nieważność umowy i rozliczenie kredytu we frankach

Klienci wnieśli pozew, domagając się:

• ustalenia nieważności umowy kredytu frankowego,

• zasądzenia zwrotu nienależnie spełnionych świadczeń w CHF,

• odsetek ustawowych za opóźnienie,

• zwrotu kosztów procesu.

Podstawą roszczeń było wskazanie, że umowa:

• jest sprzeczna z art. 69 Prawa bankowego,

• narusza art. 353¹ k.c. (granice swobody umów),

• zawiera niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ k.c.

Ocena sądu – klauzule indeksacyjne jako niedozwolone postanowienia umowne

Sąd w pełni podzielił argumentację Klientów. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że postanowienia dotyczące mechanizmu indeksacji:

• nie były indywidualnie uzgodnione,

• kształtowały prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami,

• rażąco naruszały interesy Klientów.

Sąd zwrócił uwagę, że bank pozostawił sobie pełną swobodę w ustalaniu kursów franka szwajcarskiego, co prowadziło do sytuacji, w której kredytobiorcy nie byli w stanie oszacować wysokości swojego zobowiązania ani całkowitego kosztu kredytu.

Istotne znaczenie miało również to, że analogiczne klauzule Banku Millennium zostały wcześniej wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, co wiąże sąd także w postępowaniach indywidualnych.

Brak możliwości „uzdrowienia” umowy po usunięciu klauzul abuzywnych

Sąd jednoznacznie wskazał, że po wyeliminowaniu klauzul indeksacyjnych:

• nie jest możliwe dalsze obowiązywanie umowy,

• nie istnieją przepisy dyspozytywne, które mogłyby zastąpić wadliwy mechanizm przeliczeń,

• nie można „przekształcić” umowy w kredyt złotowy oprocentowany stawką LIBOR.

W tym zakresie sąd powołał się na ugruntowane orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, w tym wyrok w sprawie Dziubak (C-260/18), podkreślając, że sąd krajowy nie ma prawa uzupełniać umowy w miejsce przedsiębiorcy.

Skutki wyroku – zwrot świadczeń i rozliczenie kredytu frankowego

W konsekwencji stwierdzenia nieważności umowy Sąd Okręgowy w Warszawie:

• zasądził od Banku Millennium na rzecz Klientów zwrot kwot uiszczonych w CHF,

• przyznał odsetki ustawowe za opóźnienie,

• obciążył bank kosztami procesu.

Rozliczenie nastąpiło według zasad bezpodstawnego wzbogacenia, co potwierdza, że po stronie banku nie istniała ważna podstawa prawna do zatrzymania pobranych świadczeń.

Znaczenie wyroku dla Klientów Banku Millennium

Komentowany wyrok potwierdza, że:

• umowy kredytów frankowych Banku Millennium są w wielu przypadkach wadliwe już na etapie konstrukcji,

• sądy konsekwentnie stwierdzają ich nieważność,

• kredytobiorcy mają realną szansę na uwolnienie się od kredytu we frankach i odzyskanie znacznych kwot.

Orzeczenie wpisuje się w jednolitą linię orzeczniczą Sądu Okręgowego w Warszawie, który od lat wydaje rozstrzygnięcia korzystne dla Klientów w sprawach dotyczących kredytów frankowych.

Podsumowanie

Wyrok z 3 stycznia 2020 r. to kolejny przykład, że kredyt frankowy Banku Millennium może zostać skutecznie zakwestionowany przed sądem. Nieważność umowy oznacza dla Klientów nie tylko zakończenie sporu z bankiem, ale przede wszystkim realne korzyści finansowe.

Dla osób posiadających kredyt we frankach w Banku Millennium jest to istotny sygnał, że droga sądowa pozostaje skutecznym i sprawdzonym rozwiązaniem.