Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 20 grudnia 2019 r., sygn. akt XII C 324/18

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2019 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu w przeważającej części pozbawił wykonalności bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony przez Nordea Bank Polska S.A., którego następcą prawnym jest Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. (PKO BP). Sprawa dotyczyła kredytu frankowego denominowanego do CHF udzielonego w ramach produktu Nordea-Habitat oraz egzekucji prowadzonej na podstawie BTE.

Stan faktyczny – kredyt frankowy Nordea-Habitat i egzekucja z BTE

Klient zawarł w 2007 r. z Nordea Bank Polska S.A. umowę kredytu mieszkaniowego Nordea-Habitat, formalnie denominowanego do franka szwajcarskiego, wypłacanego i spłacanego w złotych po przeliczeniach dokonywanych według kursów ustalanych w tabelach banku. Umowa została zawarta na podstawie wzorca umownego, bez realnej możliwości negocjowania jej treści.

Po kilku latach, w następstwie wzrostu kursu CHF oraz pogorszenia sytuacji finansowej, doszło do wypowiedzenia umowy przez bank. Nordea Bank wystawił następnie bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności już na rzecz PKO BP, jako następcy prawnego banku Nordea. Na tej podstawie wszczęto egzekucję z nieruchomości Klienta.

W odpowiedzi Klient wytoczył powództwo przeciwegzekucyjne, domagając się pozbawienia BTE wykonalności.

Podstawa powództwa – abuzywność i brak wymagalności roszczenia

Powództwo zostało oparte na art. 840 § 1 k.p.c. i obejmowało kompleksową argumentację, w szczególności:

• zakwestionowanie skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu,

• podniesienie zarzutów abuzywności klauzul denominacyjnych i przeliczeniowych,

• wskazanie, że bank jednostronnie kształtował wysokość zobowiązania Klienta poprzez własne tabele kursowe,

• zarzut naruszenia równowagi kontraktowej oraz zasad ochrony konsumenta.

Klient konsekwentnie wskazywał, że po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień umownych nie istniała podstawa do przyjęcia zadłużenia w wysokości wskazanej w BTE, a tym samym bank nie mógł skutecznie prowadzić egzekucji.

Stanowisko sądu – BTE w przeważającej części niewykonalny

Sąd Okręgowy we Wrocławiu podzielił zasadniczą część argumentacji strony powodowej. W wyroku sąd:

• pozbawił wykonalności bankowy tytuł egzekucyjny w przeważającej części, pozostawiając do egzekucji jedynie symboliczną kwotę,

• obciążył PKO BP kosztami postępowania,

• nakazał bankowi uiszczenie brakującej opłaty sądowej.

Sąd uznał, że mechanizm denominacji zastosowany w umowie Nordea-Habitat opierał się na nietransparentnych i nieobiektywnych kryteriach ustalania kursu waluty, co prowadziło do rażącego naruszenia interesów konsumenta. Kluczowe znaczenie miało również to, że umowa nie dawała Klientowi realnej możliwości kontroli wysokości zobowiązania ani oszacowania ryzyka ekonomicznego.

Znaczenie wyroku TSUE i ochrona konsumenta

W toku postępowania, już po wydaniu przez Trybunał Sprawiedliwości UE wyroku w sprawie C-260/18 (Dziubak), Klient jednoznacznie oświadczył, że godzi się na ewentualne skutki stwierdzenia nieważności umowy i sprzeciwia się jej „uzdrawianiu” przez sąd.

Sąd wprost odwołał się do standardów ochrony konsumenta wynikających z dyrektywy 93/13/EWG, podkreślając, że:

• niedozwolone postanowienia umowne nie mogą wiązać konsumenta,

• nie jest dopuszczalne ich zastępowanie innymi mechanizmami,

• bank nie może czerpać korzyści z wadliwej konstrukcji umowy.

Znaczenie wyroku dla kredytobiorców PKO BP (Nordea)

Komentowany wyrok ma szczególne znaczenie dla osób posiadających kredyty frankowe przejęte przez PKO BP po Nordea Bank Polska, w tym umowy Nordea-Habitat. Pokazuje on, że nawet w sprawach opartych na dawnych bankowych tytułach egzekucyjnych możliwe jest skuteczne zakwestionowanie roszczeń banku, jeżeli wynikają one z umów zawierających klauzule niedozwolone.

Orzeczenie potwierdza również, że:

• BTE nie „legalizuje” abuzywnej umowy kredytu,

• bank musi wykazać istnienie i wymagalność roszczenia w prawidłowej wysokości,

• ochrona konsumenta ma pierwszeństwo przed interesem instytucji finansowej.

Podsumowanie

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 20 grudnia 2019 r. stanowi istotny przykład skutecznej ochrony kredytobiorcy w sporze dotyczącym kredytu we frankach, umów Nordea oraz egzekucji prowadzonej przez PKO BP. Sprawa pokazuje, że nawet po latach możliwe jest podważenie podstaw egzekucji, jeżeli bank oparł swoje roszczenia na wadliwej i nieuczciwej umowie.

Dla wielu Klientów oznacza to realną szansę na zatrzymanie egzekucji i uporządkowanie sytuacji prawnej związanej z kredytem frankowym.