Sąd II instancji potwierdza: abuzywne klauzule w umowach Nordea-Habitat nie wiążą konsumentów

Wyrokiem z dnia 22 października 2020 r. (sygn. akt V Ca 2290/19) Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpoznając apelacje obu stron, oddalił je w całości, podtrzymując korzystne dla kredytobiorców rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego dla Warszawy–Mokotowa. Sprawa dotyczyła kredytu we frankach szwajcarskich (kredytu frankowego) denominowanego, udzielonego przez Nordea Bank Polska S.A., którego następcą prawnym jest PKO BP S.A.

Wyrok ma charakter prawomocny i potwierdza możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń z tytułu tzw. odfrankowienia kredytów denominowanych Nordea.

Stan faktyczny – kredyt Nordea-Habitat denominowany do CHF

Nasza Klientka i nasz Klient zawarli w 2008 r. umowę kredytu mieszkaniowego Nordea-Habitat, określoną przez bank jako kredyt denominowany. Kwota kredytu została wyrażona jako równowartość 117 802,55 CHF, przy czym faktyczna wypłata nastąpiła w złotych polskich (228 800 zł). Spłata kredytu również odbywała się w PLN, po przeliczeniu rat według kursu sprzedaży CHF ustalanego jednostronnie przez bank w tabelach kursowych.

Umowa – podobnie jak inne wzorce Nordea – nie zawierała żadnych obiektywnych kryteriów ustalania kursów walut, pozostawiając bankowi pełną swobodę w kształtowaniu wysokości zobowiązania kredytobiorców.

Abuzywność klauzul przeliczeniowych – kluczowa podstawa rozstrzygnięcia

Sąd II instancji w pełni podzielił ocenę prawną Sądu Rejonowego, zgodnie z którą postanowienia umowy regulujące mechanizm przeliczeń walutowych stanowiły niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385¹ k.c.

Sąd jednoznacznie wskazał, że:

• klauzule odsyłające do tabel kursowych banku nie były indywidualnie uzgadniane,

• nie spełniały wymogu przejrzystości,

• pozwalały bankowi na arbitralne i nieweryfikowalne ustalanie kursów CHF,

• rażąco naruszały interesy konsumentów i były sprzeczne z dobrymi obyczajami.

Bez znaczenia – co sąd wyraźnie podkreślił – pozostaje to, czy bank w praktyce stosował kursy „rynkowe”. Już sama możliwość dowolnego kształtowania kursu przesądza o abuzywności tych postanowień.

Kredyt złotowy, nie walutowy – istotne rozróżnienie

Sąd Okręgowy potwierdził również istotną tezę, konsekwentnie pojawiającą się w orzecznictwie: mimo określenia umowy jako „denominowanej”, walutą kredytu był złoty polski, a frank szwajcarski pełnił wyłącznie funkcję waloryzacyjną.

Wskazano m.in., że:

• wypłata i spłata następowały w PLN,

• hipoteka została ustanowiona w złotych,

• CHF służył jedynie do przeliczania salda i rat.

Taka konstrukcja umożliwia eliminację abuzywnych klauzul bez konieczności stwierdzania nieważności całej umowy.

Skutek: prawomocne odfrankowienie i zwrot nadpłat

Po usunięciu z umowy klauzul przeliczeniowych sąd uznał, że umowa może być dalej wykonywana jako:

• kredyt złotowy,

• oprocentowany według LIBOR + marża banku.

Na tej podstawie zasądzono na rzecz Klientów 69 773,95 zł tytułem nienależnie pobranych świadczeń (nadpłat), wraz z odsetkami, a także pełny zwrot kosztów procesu. Sąd II instancji oddalił zarówno apelację banku, jak i apelację kredytobiorców, potwierdzając prawidłowość rozliczeń dokonanych przez sąd I instancji.

Znaczenie wyroku dla kredytobiorców Nordea / PKO BP

Wyrok w sprawie V Ca 2290/19 ma szczególne znaczenie dla posiadaczy kredytów denominowanych Nordea Bank, które po przejęciu portfela obsługuje PKO BP. Potwierdza on, że:

• umowy Nordea-Habitat zawierają klauzule abuzywne,

• możliwe jest skuteczne odfrankowienie kredytu,

• sądy powszechne konsekwentnie odrzucają argumentację banków,

• prawomocne rozstrzygnięcia zapadają również na etapie apelacji.

Podsumowanie

Komentowany wyrok to przykład stabilnej i dojrzałej linii orzeczniczej w sprawach dotyczących kredytów frankowych Nordea/PKO BP. Pokazuje on, że nawet w przypadku kredytów określanych jako „denominowane” możliwe jest skuteczne dochodzenie roszczeń i odzyskanie znacznych kwot nadpłat.

W Themi od lat prowadzimy sprawy dotyczące kredytów we frankach – zarówno przeciwko PKO BP, jak i innym bankom – a wyrok z 22 października 2020 r. stanowi kolejne potwierdzenie skuteczności tej strategii procesowej.