Wyrokiem z dnia 23 września 2020 r., wydanym w sprawie o sygn. II C 2688/17, Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie uwzględnił powództwo kredytobiorców przeciwko Raiffeisen Bank International AG, będącemu następcą prawnym Polbank EFG S.A. (wcześniej EFG Eurobank Ergasias S.A.). Sprawa dotyczyła kredytu we frankach szwajcarskich o charakterze indeksowanym, a rozstrzygnięcie doprowadziło do klasycznego odfrankowienia umowy oraz zasądzenia na rzecz kredytobiorców zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Sąd zasądził na rzecz naszych Klientów kwotę 25 421,98 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, jednoznacznie uznając, że bank stosował w umowie abuzywny mechanizm indeksacji oparty na tabelach kursowych.

Kredyt frankowy w Polbanku – istota sporu

Umowa kredytu została zawarta w lipcu 2008 r. z poprzednikiem prawnym pozwanego – EFG Eurobank Ergasias S.A. Oddział w Polsce. Kredyt był:

• udzielony w złotych polskich,

• indeksowany do franka szwajcarskiego (CHF),

• oprocentowany według stawki LIBOR 3M CHF + marża banku.

Wypłata kredytu następowała w PLN, natomiast saldo zadłużenia oraz raty były przeliczane według kursów CHF ustalanych jednostronnie przez bank na podstawie jego wewnętrznych tabel kursowych.

To właśnie ten mechanizm stał się osią sporu.

Abuzywne klauzule indeksacyjne

Sąd szczegółowo przeanalizował postanowienia umowy oraz regulaminu kredytu i uznał, że:

• klauzule odsyłające do tabel kursowych banku nie były indywidualnie uzgodnione,

• nie określały żadnych obiektywnych i weryfikowalnych kryteriów ustalania kursu,

• przyznawały bankowi niczym nieograniczoną swobodę w kształtowaniu wysokości zobowiązania kredytobiorców.

W ocenie Sądu takie postanowienia rażąco naruszały interes konsumentów i były sprzeczne z dobrymi obyczajami, co prowadziło do ich bezskuteczności na podstawie art. 385¹ k.c.

Skutek: odfrankowienie, a nie nieważność umowy

Co istotne, Sąd nie stwierdził nieważności całej umowy. Przyjął natomiast, że:

• po wyeliminowaniu klauzul indeksacyjnych umowa może nadal obowiązywać,

• kredyt należy traktować jako kredyt złotowy,

• oprocentowany według stawki LIBOR 3M CHF powiększonej o marżę banku.

Takie rozstrzygnięcie odpowiada klasycznemu modelowi odfrankowienia kredytu frankowego, który w wielu sprawach okazuje się dla Klientów rozwiązaniem korzystnym ekonomicznie.

Zwrot nadpłat – kluczowa rola opinii biegłego

Na podstawie opinii biegłego z zakresu finansów i bankowości Sąd ustalił, że:

• przy prawidłowym rozliczeniu umowy, bez mechanizmu indeksacji,

• kredytobiorcy uiścili na rzecz banku świadczenia nienależne,

• ich łączna wysokość wyniosła 25 421,98 zł.

Sąd jednoznacznie podkreślił, że fakt, iż bank stosował kursy „zbliżone do rynkowych”, nie ma znaczenia prawnego, jeżeli mechanizm ich ustalania był nieprzejrzysty i niekontrolowalny z perspektywy konsumenta.

Znaczenie wyroku dla innych kredytobiorców Polbank / Raiffeisen

Wyrok w sprawie II C 2688/17 ma istotne znaczenie dla szerokiej grupy osób posiadających:

• kredyty frankowe indeksowane udzielane przez Polbank EFG,

• a następnie przejęte przez Raiffeisen Bank.

Sąd wprost potwierdził, że:

• podpisywane przez kredytobiorców oświadczenia o ryzyku walutowym nie sanowały abuzywności klauzul,

• możliwość późniejszej spłaty kredytu bezpośrednio w CHF (po aneksie) nie usuwa wad pierwotnej konstrukcji umowy,

• kluczowe znaczenie ma treść umowy z chwili jej zawarcia.

Podsumowanie

Komentowany wyrok potwierdza, że kredyty we frankach indeksowane do CHF, oparte na tabelach kursowych banku, naruszają standardy ochrony konsumenta. Eliminacja abuzywnego mechanizmu indeksacji prowadzi do realnych i wymiernych skutków finansowych po stronie banku.

W Themi od lat prowadzimy sprawy dotyczące kredytów frankowych przeciwko bankom, w tym liczne postępowania dotyczące umów Polbank / Raiffeisen. Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli z 23 września 2020 r. jest kolejnym potwierdzeniem, że odfrankowienie kredytu frankowego pozostaje skuteczną i sprawdzoną drogą ochrony interesów naszych Klientów.