Wyrokiem z dnia 23 lipca 2020 r. (sygn. akt I ACa 83/20) Sąd Apelacyjny w Szczecinie całkowicie zmienił wcześniejsze rozstrzygnięcie i pozbawił wykonalności bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony przez Santander Consumer Bank S.A., uznając, że bank nie miał podstaw do wypowiedzenia umowy kredytu frankowego, a tym samym nie mógł skutecznie wystawić BTE

.

Sprawa ta ma charakter precedensowy, ponieważ:

• przeszła pełną ścieżkę: SO → SA → SN → ponowne SA,

• Sąd Najwyższy wprost odwołał się do wyroku TSUE C-260/18 (Dziubak),

• rozstrzygnięcie dotyczy kredytu we frankach nominowanego do CHF,

• kończy się całkowitą porażką banku i unieważnieniem skutków egzekucji.

   

Stan sprawy – kredyt frankowy Santander Consumer Bank i BTE

Sprawa dotyczyła umowy kredytu hipotecznego nominowanego do franka szwajcarskiego, zawartej w 2007 r. z Santander Consumer Bank S.A.:

• kredyt był wypłacony w złotych,

• saldo i raty były przeliczane do CHF,

• bank zastrzegł sobie prawo wypowiedzenia umowy w razie opóźnień,

• po wypowiedzeniu wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności.

Bank twierdził, że skutecznie wypowiedział umowę, a kredyt stał się w całości wymagalny. Nasz Klient zakwestionował:

• skuteczność wypowiedzenia,

• zasadność wystawienia BTE,

• a dodatkowo podniósł abuzywność klauzul waloryzacyjnych.

Kluczowe znaczenie: nieskuteczne wypowiedzenie umowy

Decydujące znaczenie miało ustalenie, że wypowiedzenie umowy kredytu nie zostało skutecznie doręczone.

Sąd Apelacyjny – związany wykładnią prawa dokonaną przez Sąd Najwyższy w wyroku z 27 listopada 2019 r., II CSK 497/18 – jednoznacznie stwierdził, że:

• umowa nie przewidywała szczególnej formy zawiadomienia o zmianie adresu,

• wystarczające było zawiadomienie drogą mailową,

• Klient skutecznie poinformował bank o zmianie adresu,

• bank mimo to wysłał wypowiedzenie na adres nieaktualny.

W konsekwencji:

oświadczenie o wypowiedzeniu nie doszło do adresata w rozumieniu art. 61 § 1 k.c.
i nie wywołało żadnych skutków prawnych.

Skutek: brak podstaw do wystawienia BTE

Sąd Apelacyjny bardzo wyraźnie wskazał, że:

• skoro umowa nie została skutecznie wypowiedziana,

• to roszczenie banku nie było wymagalne,

• a zatem bankowy tytuł egzekucyjny został wystawiony przedwcześnie.

To samo w sobie – niezależnie od innych zarzutów – uzasadniało pozbawienie BTE wykonalności w całości w trybie art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.

.

Sąd podkreślił, że w postępowaniu przeciwegzekucyjnym:

• badaniu podlega nie tylko sam tytuł,

• ale także czy w chwili jego wystawienia istniała wymagalna wierzytelność.

CEIDG nie ratuje banku – bardzo ważne stanowisko sądu

Bank próbował bronić się argumentem, że:

• wysłał wypowiedzenie na adres ujawniony w CEIDG.

Sąd Apelacyjny jednoznacznie ten argument odrzucił, wskazując, że:

• adres ujawniony w CEIDG dotyczy wyłącznie sfery działalności gospodarczej,

• umowa kredytu frankowego miała charakter konsumencki,

• bank został wyraźnie poinformowany o nowym adresie do doręczeń.

To niezwykle istotne stanowisko, które ma ogromne znaczenie praktyczne w wielu sprawach frankowych i egzekucyjnych.

TSUE Dziubak i abuzywność – zarzut nie jest spóźniony

Choć ostatecznie rozstrzygnięcie zapadło na gruncie nieskuteczności wypowiedzenia, sąd jednoznacznie potwierdził – w ślad za Sądem Najwyższym – że:

• zarzut abuzywności klauzul nie mógł zostać uznany za spóźniony,

• należy go oceniać z uwzględnieniem wyroku TSUE z 3 października 2019 r. (C-260/18, Dziubak),

• ochrona konsumenta ma charakter bezwarunkowy i trwały.

To kolejny przykład, że po wyroku TSUE sądy krajowe muszą badać abuzywność nawet na późnym etapie postępowania.

Pełna przegrana Santander Consumer Bank

Sąd Apelacyjny:

• pozbawił BTE wykonalności w całości,

• zasądził na rzecz naszego Klienta:

  • 8.100 zł kosztów I instancji,

  • 19.917 zł kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego,

• obciążył bank kosztami sądowymi Skarbu Państwa

• .

Znaczenie wyroku dla innych kredytów frankowych Santander Consumer Bank

Ten wyrok ma ogromne znaczenie dla innych kredytobiorców Santander Consumer Bank, ponieważ:

• dotyczy klasycznych umów frankowych z lat 2006–2008,

• pokazuje, że BTE można skutecznie podważyć nawet po latach,

• potwierdza, że bank nie może dowolnie kształtować skutków wypowiedzenia,

• wzmacnia ochronę konsumentów w sporach egzekucyjnych.

Komentarz Themi

To jedno z tych orzeczeń, które doskonale pokazują, że w sprawach o kredyt we frankach kluczowe są nie tylko klauzule abuzywne, ale również formalna poprawność działań banku.

W Themi wielokrotnie prowadzimy sprawy, w których banki:

• wadliwie wypowiadają umowy,

• wystawiają BTE bez istnienia wymagalnej wierzytelności,

• próbują przerzucać odpowiedzialność na Klientów.

Komentowany wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, wydany po interwencji Sądu Najwyższego i z uwzględnieniem linii TSUE, stanowi bardzo silny punkt odniesienia dla podobnych spraw.