Sygn. akt I C 4483/23

W Y R O K

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

                                                                     Kraków, 15 stycznia 2024 r.

                    Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : sędzia (del.) Anna Baran

                              [OSOBA]

po rozpoznaniu 15 stycznia 2024 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa [OSOBA], [OSOBA]

przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bank Polski S.A. w Warszawie

o ustalenie i zapłatę

1. ustala, że pomiędzy powodami: [OSOBA] oraz pozwanym PKO Bank Polski S.A. w Warszawie nie istnieje stosunek prawny wynikający z umowy kredytu mieszkaniowego [OSOBA] hipoteczny nr 203 - 121272797/230/2006 z 21 marca 2006 r. zawartej pomiędzy powodami [OSOBA], [OSOBA] oraz pozwanym PKO Bank Polski S.A S.A. w Warszawie;
2. zasądza od pozwanego Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Polski S.A. w Warszawie - łącznie - na rzecz powodów: [OSOBA], 343 253,22 zł (trzysta czterdzieści trzy tysiące dwieście pięćdziesiąt trzy złote dwadzieścia dwa grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia liczonymi od:

1. 322 376, 30 zł - od 14 września 2023 r. do dnia zapłaty;
2. 20 876,92 zł - od 8 grudnia 2023 r. do dnia zapłaty;

• oddala dalej idące powództwo;

1. zasądza od pozwanego Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Polski S.A. w Warszawie na rzecz powodów : [OSOBA], 11 817,00 zł (jedenaście tysięcy osiemset siedemnaście złotych) kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 4483/23

UZASADNIENIE

wyroku z 15 stycznia 2024 r.

[OSOBA] i [OSOBA] w pozwie z 11 października 2023 r. przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu S.A. z siedzibą w Warszawie wnieśli o:

1. ustalenie, że nie istnieje stosunek zobowiązaniowy wynikający z umowy kredytu Własny Kąt Hipoteczny nr 203-121272797/230/2006 z dnia 21 marca 2006 r. zawartej pomiędzy powodami, a pozwanym;
2. zasądzenie od pozwanego do niepodzielnej ręki powodów [OSOBA] 343 253,22 zł PLN wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności liczonymi co do kwot:
   1. 322 376,30 zł od dnia 14 września 2023 r. do dnia zapłaty,
   2. 20 876,92 zł od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty.

[OSOBA] o zasądzenie, łącznie na ich rzecz, kosztów postępowania.

[OSOBA] żądania podnieśli, że 21 marca 2006 r. zawarli ze stroną pozwaną, jako konsumenci, umowę kredytu WŁASNY KĄT hipoteczny nr 203-121272797/230/2006 denominowanego w CHF. Umowa kredytowa zawarta z pozwanym PKO Bank Polski S.A i [OSOBA] klauzule abuzywne, których wyeliminowanie pociąga za sobą nieważność całej umowy. Treść umowy nie była przez powodów [OSOBA] kształtuje ich prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami w sposób rażąco naruszający interesy konsumenta. W ocenie powodów [OSOBA] z art. 69 prawa bankowego, ponieważ nie została w niej określona kwota kredytu. Brak jest jednocześnie możliwości zastąpienia wadliwych postanowień innymi. Nieważność umowy wynika ponadto z naruszenia zasady swobody umów oraz zasad współżycia społecznego.

PKO Bank Polski S.A z siedzibą w Warszawie w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu wedle norm przypisanych.

PKO Bank Polski S.A, ż umowa kwestionowana przez powodów [OSOBA] i [OSOBA] zobowiązanie, albowiem nie narusza obowiązujących przepisów prawa (w tym bankowego), natury stosunku prawnego, zasad współżycia społecznego czy też dobrych obyczajów. Umowa nie zawiera klauzul abuzywnych zaś jej postanowienia były indywidualnie negocjowane i nie naruszają interesów konsumentów. Ponadto w ocenie pozwanego powodom nie przysługuje status konsumenta, ponieważ od momentu oddania w posiadanie powodów [OSOBA], powód [OSOBA] w niej działalność gospodarczą. Bank podniósł, że w trakcie procedury zawierania umowy prawidłowo wywiązał się z obowiązków informacyjnych, albowiem udzielił kredytobiorcy niezbędnych pouczeń w przedmiocie ryzyka związanego z umową kredytu powiązanego z walutą obcą. [OSOBA], świadomie decydując się na zawarcie tego typu umowy z uwagi na jej ówczesne korzyści ekonomiczne. W ocenie pozwanego powództwo należy zakwalifikować jako nadużycie prawa podmiotowego. Z uwagi na powyższe okoliczności roszczenia powodów [OSOBA], niemniej jednak w razie ewentualnego stwierdzenia abuzywności poszczególnych postanowień umowy, istnieje możliwość utrzymania umowy w zmienionym kształcie poprzez zastosowanie średniego kursu NBP.

[OSOBA] kwoty dochodzonej przez powodów [OSOBA] zwrotu na rzecz pozwanego kwoty 277 379,87 zł oraz 1161,03 CHF.

1. Ustalenia faktyczne.

Powodowie, 2 marca 2006 r złożyli wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego w kwocie 193 049,40 zł w walucie CHF na okres 30 lat z przeznaczeniem na budowę lokalu mieszkalnego.

Ust. 9 wniosku kredytowego („oświadczenia wnioskodawcy”) zawiera w pkt 5 oświadczenie o ponoszeniu przez kredytobiorców ryzyka zmiany kursów walutowych, przy czym nie zawiera szerszego wyjaśnienia przedmiotowej kwestii.

dowód: wniosek kredytowy k. 125-126.

Powodowie, 21 marca 2006 r. zawarli z PKO BP S.A. z siedzibą w Warszawie umowę kredytu mieszkaniowego „[OSOBA]” hipoteczny nr 203-121272797-230/2006. Umowa stanowi m.in., że:

1. Tabela kursów – oznacza tabelę kursów PKO BP S.A. obowiązującą w chwili dokonywania przez PKO BP S.A. określonych w umowie przeliczeń kursowych (cz. I § 1 pkt 8);
2. Na warunkach określonych w umowie PKO BP S.A. zobowiązuje się postawić do dyspozycji kredytobiorcy kredyt w kwocie 82 931,03 CHF z przeznaczeniem na dofinansowanie budowy lokalu mieszkalnego oznaczonego nr [DZIAŁKA] w Wieliczce przy ul. [ADRES] (cz. II § 2 ust. 1);
3. Kredyt może być wypłacany:
   • w walucie wymienialnej – na finansowanie zobowiązań za granicą i w przypadku zaciągnięcia kredytu na spłatę kredytu walutowego;
   • w walucie polskiej – na finansowanie zobowiązań w kraju (cz. II § 5 ust. 3 pkt 1‑2);
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 , stosuje się kurs kupna dla dewiz (aktualna tabela kursów) obowiązujący w PKO BP S.A. w dniu realizacji zlecenia płatniczego (cz. II § 5 ust. 4);
5. Zabezpieczeniem spłaty kredytu jest m.in. hipoteka zwykła w kwocie 82 931,03 CHF i kaucyjna do kwoty 41 465,52 CHF na kredytowanym budynku mieszkalnym (…) (cz. V § [DZIAŁKA] ust. [DZIAŁKA] pkt [DZIAŁKA]);
6. Spłata zadłużenia z tytułu kredytu i odsetek kredytobiorcy następuje w drodze potrącenia przez PKO BP S.A. swoich wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, który kredytobiorca założy w PKO BP S.A. (…) (cz. VI § 13 ust. 1 pkt 1);
7. Potrącenie środków z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w walucie polskiej następuje w wysokości stanowiącej równowartość kwoty kredytu lub rat w walucie wymienialnej, w której udzielony jest kredyt, według obowiązującego w PKO BP S.A. w dniu wymagalności, kursu sprzedaży dla dewiz (aktualna Tabela kursów) (cz. VI § 13 ust. 1 pkt 8);
8. Kredytobiorca oświadcza, iż został poinformowany o tym, że poniesie ryzyko zmiany kursów walutowych oraz iż zmiana kursu walutowego będzie miała wpływ na wysokość zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokość rat kredytu (cz. IX 30 ust. 2);
9. W zakresie nieuregulowanym w umowie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego oraz inne powszechnie obowiązujące przepisy prawa (cz. X § 34).

Umowa pomiędzy stronami została zawarta z zastosowaniem wzorca umownego przygotowanego przez bank. Treść umowy nie podlegała indywidualnym negocjacjom.

dowód: umowa kredytu k. 40-44, 112-116.

Strony w dniu 28 czerwca 2007 r. zawarły aneks nr 1/2006 do umowy kredytu, zgodnie z którym kwota kredytu została podwyższona o 36 400,76 CHF, a ostateczna kwota kredytu wynosi 119 331,79 CHF.

dowód: aneks nr 1 do umowy kredytu k. 45

Strony w dniu 22 września 2008 r. zawarły aneks nr 1/2006 do umowy kredytu, zgodnie z którym kwota kredytu została obniżona z kwoty 119 331,79 CHF do 119 162,40 CHF.

dowód: aneks nr 3 do umowy kredytu k. 46

[OSOBA] w 11 transzach w dniach od 23 marca 2006 r. do 13 czerwca 2008 r.

[OSOBA] dokonali wpłat w łącznej wysokości 343 253,22 zł.

dowody: zaświadczenie banku k. 61-67.

Pismem z dnia 13 września 2023 r. powodowie [OSOBA] reklamację wraz z wezwaniem do zapłaty kwoty 322 376,30 zł oraz kwoty 1211,06 zł w terminie 14 dni od odebrania wezwania. Pismo zostało doręczone 30 sierpnia 2023 r. [OSOBA] w odpowiedzi odmówił uwzględnienia reklamacji oraz zapłaty.

dowody: wezwanie do zapłaty k. 47-48, pismo banku k.49-50

Pismem z dnia 13 grudnia 2023 r. pozwany [OSOBA] pismo z oświadczeniem o skorzystaniu z prawa zatrzymania kwot dochodzonych w niniejszym procesie do czasu zaofiarowania zwrotu na rzecz banku kwoty 277 379,89 zł i kwoty 161,03 CHF lub zabezpieczenia roszczenia o jej zwrot.

dowód: pismo pozwanego banku z dnia 13 grudnia 2023 r. k.182-185

[OSOBA] 20 lipca 2006 r. prowadził działalność gospodarczą, której przeważającym przedmiotem była „naprawa i konserwacja urządzeń elektronicznych i optycznych” (PKD 33.13.Z) polegającą na instalowaniu sprzętu u klientów. [OSOBA] gospodarczą w kredytowanej nieruchomości, jednak nigdy jej tam nie wykonywał. Usługi świadczone przez powoda w ramach działalności gospodarczej z jej natury musiały być wykonywane u klientów. [OSOBA] sprzętu i narzędzi w kredytowanej nieruchomości, a w firmie, w której był zatrudniony na podstawie umowy o prace na stanowisku sprzedawcy. Kredyt nigdy nie był rozliczany jako koszt prowadzenia działalności gospodarczej.

dowody: informacja z CEIDG powoda k. 160, zeznania powoda k. 200-201

1. Ocena dowodów

Na wstępie wskazać należy, że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne znaczenie ma wykładnia zawartej przez strony umowy oraz ocena jej postanowień w kontekście art. 3851 § 1 zd. 1 k.c. Strony bowiem zasadniczo nie kwestionowały ustaleń faktycznych, z wyjątkiem kwestii indywidualnego uzgodnienia kwestionowanych postanowień umownych oraz wywiązania się przez pozwanego z obowiązku informacyjnego a w pewnym zakresie również wysokości świadczenia spełnionego przez powodów [OSOBA] się na zagadnieniach materialnoprawnych i kwestii uznania postanowień umownych za abuzywne. Dla tej oceny z kolei znaczenie ma wykładnia samej umowy, a inne dowody mogą mieć znaczenie o tyle, o ile odnoszą się bezpośrednio do okoliczności jej zawarcia. Bez znaczenia natomiast dla rozstrzygnięcia pozostają kwestie związane z wykonywaniem samej umowy, a to ze względu na fakt, że w przypadku abuzywności czynności prawnej zdarzenia późniejsze nie mogą tej wadliwości sanować. Zdarzenia o charakterze następczym w stosunku do daty zawarcia umowy zawierającej klauzule abuzywne pozostają bez znaczenia dla takiego charakteru tych postanowień umownych (wyjątek stanowi wola konsumenta). (OSN z 6 lipca 2023 r. I CSK 5883/22, SIP Lex)

Sąd ustalając stan faktyczny oparł się na dowodach z dokumentów w postaci umowy kredytowej oraz dokumentacji kredytowej, którą uznał za w pełni wiarygodną. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony w toku postępowania.

Sąd pominął natomiast dowody z zeznań świadków, powódki oraz powoda [OSOBA] z zawarciem umowy jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Okoliczności, które miały zostać wykazane tymi dowodami, wynikają bowiem z wyżej wymienionych dokumentów, a mianowicie umowy, wniosków o kredyt, tudzież procedury udzielania kredytu, które dla wykładni umowy mają znaczenie najistotniejsze. Co więcej, biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego oraz fakt, że przedmiotowa umowa zawarta była w 2006 roku, a zatem 18 lat temu wiarygodność dowodów ze źródeł osobowych w odniesieniu do okoliczności zawarcia umowy byłaby dalece wątpliwa. Dowód z zeznań świadka oraz powodów [OSOBA] okoliczności zmierzałby zatem wyłącznie do bezcelowego przedłużenia postępowania.

Sąd pominął także dowód z opinii biegłego z zakresu bankowości, finansów i rachunkowości. Ze względu bowiem na skutki uwzględnienia roszczenia polegającego na upadku całej umowy, ustalenie ostatecznej wysokości wzajemnych świadczeń stron wynikających z przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu nie wymaga wiadomości specjalnych. Wysokość uiszczonych już świadczeń powodów [OSOBA] z zaświadczenia banku, którego pozwany [OSOBA]. Z tego powodu Sąd uznał dowód z opinii biegłego za nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie miały znaczenia także załączone do odpowiedzi na pozew opinie prawne, mające rangę jedynie dowodów z dokumentów. Nie są one wiążące dla Sądu rozpoznającego sprawę, który jest uprawniony i zobowiązany do dokonania samodzielnej oceny postanowień umownych.

Nie budzi wątpliwości Sądu fakt, że powodowie [OSOBA] kursów walut – nie tylko jest to element wiedzy powszechnej, ale dowodzi tego także treść § 30 ust. 2 umowy oraz ust. 9 pkt 5 wniosku kredytowego. Dokumenty te stanowią dowód tego, że powodowie [OSOBA] pozwany [OSOBA] o ryzyku walutowym i możliwym wzroście wysokości zadłużenia z tytułu kredytu. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że pozwany [OSOBA] z ciążącego na nim obowiązku informacyjnego. Przekazane w treści umowy oraz wniosku kredytowego informacje miały charakter lakoniczny i z tego względu nie mogły w sposób pełny i wystarczający uświadomić powodom z jakim ryzykiem i niebezpieczeństwem wiąże się zawierana przez nich umowa.

               Z powołanych przez pozwanego dowodów z dokumentów nie wynika, żeby należycie dopełnił obowiązku informacyjnego. Jedyne udowodnione pouczenia o ryzyku wiążącym się kredytem denominowanym do waluty obcej były zawarte lakonicznych postanowieniach umowy oraz wniosku kredytowego. W szczególności z przedstawionych dowodów nie wynika, że kredytobiorcy przekazano informację o istocie niebezpieczeństwa związanego z tego rodzaju kredytem, a mianowicie nieograniczonego wzrostu wysokości zadłużenia i wysokości raty i to pomimo dokonywanie regularnych spłat. Natomiast przy ocenie czy pozwany [OSOBA] się z obowiązku informacyjnego nie chodzi o to czy posługiwał się procedurami umożliwiającymi uzyskanie przez konsumentów informacji o niebezpieczeństwie związanym z tego rodzaju kredytem, ale czy te informacje - o niebezpieczeństwie nieograniczonego wzrostu wysokości zadłużenia i rat przedstawił konsumentowi przez zawarciem umowy kredyt. Obowiązek informacyjny obciąża bowiem Bank nie konsumenta. Rzeczą konsumenta jest natomiast podjęcie rozważnej i świadomej decyzji, ale taką decyzję może podjąć tylko wówczas [OSOBA] dysponuje jasnymi i jednoznacznymi informacjami dotyczącymi produktu oferowanego przez Bank w tym również informacjami o niebezpieczeństwie związanym z tego rodzaju kredytem czy pożyczką. Dodać należy również, że dążenie konsumenta do zminimalizowania swoich obciążeń i poszukiwania kredytu z jak najmniejszą ratą nie jest niczym nagannym i nie dowodzi braku rozwagi. Skorzystanie z oferty kredytu o najkorzystniejszych warunkach nie jest również sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W wyroku z 20 września 2018 r. C -51/17 TSUE (pkt 78) TSUE stwierdził, że art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że wymóg, zgodnie z którym warunki umowy powinny być wyrażone prostym i zrozumiałym językiem, zobowiązuje instytucje finansowe do dostarczenia kredytobiorcom informacji wystarczających do podjęcia przez nich świadomych i rozważnych decyzji. W tym względzie wymóg ów oznacza, że warunek dotyczący ryzyka kursowego musi zostać zrozumiany przez konsumenta zarówno w aspekcie formalnym i gramatycznym, jak i w odniesieniu do jego konkretnego zakresu, tak aby właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument mógł nie tylko dowiedzieć się o możliwości spadku wartości waluty krajowej względem waluty obcej, w której kredyt był denominowany czy indeksowany, ale również oszacować - potencjalnie istotne - konsekwencje ekonomiczne takiego warunku dla swoich zobowiązań finansowych. Kredytobiorca musi zostać jasno poinformowany, że podpisując umowę kredytu denominowanego czy indeksowanego w walucie obcej ponosi pewne ryzyko kursowe, które z ekonomicznego punktu widzenia może okazać się dla niego trudne do udźwignięcia w przypadku spadku wartości waluty, w której otrzymuje wynagrodzenie w stosunku do waluty obcej, w której kredyt został udzielony. Ponadto przedsiębiorca, w niniejszym przypadku instytucja bankowa, musi przedstawić ewentualne wahania kursów wymiany i ryzyko wiążące się z zaciągnięciem kredytu w walucie obcej.

W świetle tego orzeczenia należy stwierdzić, że należyte wywiązanie się przez pozwany [OSOBA] obowiązków informacyjnych powinno się wiązać z przekazaniem informacji o nieograniczonej wręcz skali ryzyka wzrostu wysokości zadłużenia oraz wysokości rat spowodowanej niekorzystną zmianą kursu walutowego. [OSOBA] natomiast do przekazania skróconej, abstrakcyjnej i niejasnej dla przeciętnego konsumenta informacji o ryzyku walutowym, z której nie wynika, że konsument jako kredytobiorca ponosi nieograniczone ryzyko wzrostu zadłużenia spowodowanego zmianą kursu franka szwajcarskiego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 6 lipca 2023 r. I CSK 5883/22 „Naruszenie obowiązku informacyjnego na etapie przedkontraktowym przybrać może formę zarówno niepodania wymaganej i precyzyjnie wskazanej ustawowo informacji, jak i na podaniu informacji w sposób niepełny. Generalnie można powiedzieć, że w celu uznania realizacji przez bank obowiązków informacyjnych w zakresie ryzyka kursowego nie jest wystarczające wskazanie w umowie, że ryzyko związane ze zmianą kursu waluty ponosi kredytobiorca, oraz odebranie od klienta oświadczenia, zawartego we wniosku o udzielenie kredytu, o standardowej treści, iż został on poinformowany o ponoszeniu ryzyka wynikającego ze zmiany kursu waluty oraz przyjął do wiadomości i akceptuje to ryzyko. Istnieje obowiązek ostrzegawczy instytucji finansowej, która oferując kredyt powiązany z walutą obcą kredytobiorcy, niejednokrotnie takiemu, który nie ma zdolności kredytowej do zaciągnięcia kredytu złotowego, powinna dołożyć szczególnej staranności w zakresie wyraźnego wskazania zagrożeń wiążących się z takim produktem finansowym. Zachowanie informacyjne banku powinno polegać na poinformowaniu klienta o zakresie ryzyka kursowego w sposób jednoznaczny i zrozumiale unaoczniający konsumentowi, który z reguły posiada elementarną znajomość rynku finansowego, że zaciągnięcie tego rodzaju kredytu jest bardzo ryzykowne, a efektem może być obowiązek zwrotu wielokrotnie wyższej od pożyczonej mimo dokonywania regularnych spłat”. Dodać nadto należy, że pozwany [OSOBA] niewątpliwie miał świadomość istnienia takiego ryzyka oraz jego skutków i jednoznacznie dowodzi tego dokument o powszechnie znanej treści, a mianowicie „Biała księga kredytów frankowych”.

• Ocena prawna

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, albowiem umowa kredytu zawiera klauzule niedozwolone, które nie wiążą konsumenta z mocy art. 385¹ § 1 zd. 1 k.c.

W świetle kryteriów przewidzianych w przywołanym przepisie za niedozwolone należało uznać klauzule umowne zawarte w § 5 ust. 4 oraz § 13 ust. 8 umowy, zgodnie z którymi kredyt na finansowanie zobowiązań w kraju wypłacany był w złotych polskich przy zastosowaniu kursu kupna dla dewiz (z tabeli kursów) obowiązującego w PKO BP S.A. w dniu realizacji zlecenia płatniczego, zaś wpłaty dokonywane w walucie innej niż waluta kredytu były przeliczane na walutę kredytu przy zastosowaniu kursów kupna/sprzedaży walut. Umowa nie zawierała jednak zasad ustalania kursu waluty CHF. W gruncie rzeczy tak skonstruowana umowa pozostawiała pozwanemu Bankowi dowolność w zakresie wyboru kryteriów ustalania kursu franka szwajcarskiego w swoich tabelach kursowych, a w konsekwencji – kształtowania wysokości zobowiązań powodów. Bank mógł zatem jednostronnie i arbitralnie określać wysokość należnego od powodów [OSOBA]. Ograniczeń w tym zakresie nie przewiduje bowiem ani umowa, ani przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Takie uregulowanie umowne należy wobec tego uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz naruszające interesy konsumenta. Pogląd, w myśl którego postanowienia umowy określające zarówno zasady przeliczenia kwoty udzielonego kredytu na złotówki przy wypłacie kredytu, jak i spłacanych rat na walutę obcą, pozwalające bankowi swobodnie kształtować kurs waluty obcej mają charakter niedozwolonych postanowień umownych, pozostaje aktualny w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, a Sąd w pełni pogląd ten podziela (tak m.in. postanowienie SN z 4.10.2023 r., I CSK 368/23, LEX nr 3610428 i powołane tam orzecznictwo).

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 18 listopada 2021 r. w sprawie C -212/20 (M. P. i B.P. przeciwko "A.") treść klauzuli umowy kredytu zawartej między przedsiębiorcą a konsumentem ustalającej cenę zakupu i sprzedaży waluty obcej, do której kredyt jest indeksowany, powinna, na podstawie jasnych i zrozumiałych kryteriów, umożliwić właściwie poinformowanemu oraz dostatecznie uważnemu i racjonalnemu konsumentowi zrozumienie sposobu ustalania kursu wymiany waluty obcej stosowanego w celu obliczenia kwoty rat kredytu, w taki sposób, aby konsument miał możliwość w każdej chwili samodzielnie ustalić kurs wymiany stosowany przez przedsiębiorcę. Przytoczone we wcześniejszej części uzasadnienia uregulowania umowne w żadnym stopniu nie czyniły zadość wymaganiom stawianym przez TSUE,  albowiem nie przewidywały one żadnych kryteriów pozwalających powodom na ustalenie kursu wymiany walut stosowanego przez pozwany [OSOBA].

Wykładnia językowa art. 3851 § 1 zdanie 1 k.c. nie stwarza podstaw do przyjęcia, że w ramach oceny abuzywności postanowienia istotny jest sposób jego stosowania przez przedsiębiorcę. Przeciwnie, skłania ona do wniosku, że decydujące znaczenie ma nie to, w jaki sposób przedsiębiorca stosuje postanowienie i dla kogo jest to korzystne, lecz to, w jaki sposób postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta (tak: Uchwała SN(7) z 20.06.2018 r., III CZP 29/17, OSNC 2019, nr 1, poz. 2, zob. także postanowienie SN z 28.09.2023 r., I CSK 204/23, LEX nr 3608342). Nie ma przeto znaczenia dla oceny czy dana klauzula umowna ma charakter abuzywny, to w jaki sposób pozwany [OSOBA] umowy klauzulę tę stosował (a zatem także to, czy ustalany przez Bank kurs odbiegał znacząco od rynkowych kursów wymiany walut czy kursu średniego NBP).

Zaznaczyć należy, że postanowienia umowne o analogicznej treści i identycznych skutkach jak postanowienia kwestionowane w niniejszej sprawie zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych na podstawie prawomocnych orzeczeń sądowych – nr wpisu 5743. I tak; w wyroku z 27 grudnia 2010r. w sprawie o sygn. akt XVII AmC 1531/09, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie w ramach kontroli abstrakcyjnej, uznał za niedozwolone i zakazał wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowienia zawartego we wzorcu umowy o nazwie „umowa o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem CHF” o treści: „raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50”. Z kolei Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 7 maja 2013 r. VI ACa 441/13, Legalis numer 1049239) oddalił apelację banku, wskazując w uzasadnieniu, że o abuzywności spornego postanowienia decyduje fakt, że uprawnienie banku do określania wysokości kursu sprzedaży CHF nie jest w żaden sposób formalnie ograniczone, zwłaszcza nie przewiduje wymogu, aby wysokość kursu ustalonego przez Bank pozostawała w określonej relacji do średniego kursu NBP lub kursu ukształtowanego przez rynek walutowy. Powyższe oznacza przyznanie sobie przez bank prawa do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem CHF. Tego rodzaju mechanizm jak przewidziany w kwestionowanym postanowieniu - w ocenie Sądu Apelacyjnego zawartej w przywołanym orzeczeniu - jest sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy konsumenta, który nie ma możliwości uprzedniej oceny własnej sytuacji – w tym wysokości wymagalnych rat kredytu - i jest zdany wyłącznie na arbitralne decyzje banku. Z kolei Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie w wyroku z 3 sierpnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt XVII Amc 5344/11 zakazał wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umownego o treści: „spłaty dokonywane będą przez Kredytobiorcę w złotych, po uprzednim przeliczeniu spłaty wg kursu GE Money Banku S.A. (kursu Banku). Kurs Banku jest to średni kurs złotego w stosunku do waluty kredytu opublikowany w danym dniu w prasie przez NBP, powiększony o zmienną marżę kursową Banku, która w dniu udzielania kredytu wynosi 0,06. Marża kursowa może ulegać zmianom i jest uzależniona od rozpiętości kursów kupna i sprzedaży waluty kredytu na rynku walutowym" Przedmiotowe orzeczenie zostało utrzymane w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 września 2013 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1600/12, przy czym w uzasadnieniu zapadłego orzeczenia wykluczono możliwość utrzymania w mocy umowy przez eliminację fragmentu niedozwolonego wzorca umownego dotyczącego marży Banku; cyt.; „Przytoczone w sentencji zaskarżonego wyroku postanowienie stanowi integralną całość. Nie sposób wyizolować z treści § 3 ust. 1 wzorca umowy tylko tego fragmentu, który wskazany został w apelacji. Ostatnie jego zdanie brzmi następująco: "Marża kursowa może ulegać zmianom i jest uzależniona od rozpiętości kursów kupna i sprzedaży waluty kredytu na rynku walutowym". Ten element (marża) jest ściśle powiązany z określeniem tzw. "kursu banku", gdzie jednym z jego części składkowych jest właśnie zmienna marża, a z kolei dokonywane przez kredytobiorców spłaty rat kredytu podlegały uprzedniemu przeliczeniu (na złote) według "kursu banku". Niezależnie od tego fragmentaryzacja postanowienia umownego i wyboru z niego tylko jednej jednostki redakcyjnej mogłoby spowodować, że treść takiej klauzuli wpisanej do rejestru postanowień uznanych za niedozwolone byłaby niezrozumiała dla osób postronnych, jako wyrwana z szerszego kontekstu.”

Dodać nadto należy, że zgodnie ze stanowiskiem TSUE zajętym w wyroku z 21 września 2023 r. w sprawie C - 139/22 - art. 3 ust. 1, art. 7 ust. 1 i art. 8 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by warunek umowny, który nie był indywidualnie negocjowany, został uznany przez właściwe organy krajowe za nieuczciwy z tego tylko powodu, że jego treść jest równoznaczna z treścią postanowienia wzorca umowy wpisanego do krajowego rejestru klauzul niedozwolonych.

Zgodnie z art. 385¹ § 1 postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W przedmiotowej sprawie spełnione są wszystkie przesłanki przewidziane w wymienionym przepisie. [OSOBA] konsumenci, a zaciągnięcie kredytu nastąpiło w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych, na co wskazuje wprost dokumentacja kredytowa. [OSOBA] konsumenta po stronie powodowej, jednak Sąd uznał zarzuty pozwanego w tym przedmiocie za bezpodstawne, albowiem tak z zeznań powoda [OSOBA], że kredyt nie miał żadnego związku z jego działalnością gospodarczą czy aktywnością zawodowa. Przy ocenie statusu konsumenta niedopuszczalne jest stosowanie innych kryteriów niż fakt bycia osobą fizyczną oraz działanie w celach niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub zawodową zaś na takie inne kryteria powoływał się pozwany w odpowiedzi na pozew. Okoliczność, że osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową oczywiście nie pozbawia jej per se atrybutu konsumenta. Osoba taka może bowiem korzystać ze statusu konsumenta, jeżeli dokonywana przez nią czynność nie jest bezpośrednio związana z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. O statusie konsumenta decyduje więc brak związku danej czynności z wymienioną działalnością, a nie to, czy taka działalność jest w ogóle prowadzona przez osobę dokonującą czynności prawnej. Do uznania, że osoba fizyczna posiada status konsumenta wystarczy brak bezpośredniego związku czynności z działalnością gospodarczą lub zawodową; istnienie pośredniego związku nie wyklucza zatem uznania danej osoby za konsumenta. Nie można również pominąć, że w przypadku osób fizycznych które prowadzą działalność gospodarczą nie jest wykluczone stosowanie przepisów art. [DZIAŁKA]-[DZIAŁKA] t, o czym stanowi art. 3855 k.c., albowiem sytuacja tych osób nie odbiega istotnie od sytuacji osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej. Przywołany przepis nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie, albowiem wszedł w życie z 1 stycznia 2021r. niemniej jednak nie ma przeszkód, aby przy dokonywaniu wykładni art. 221 k.c. uwzględnić brzmienie nowej regulacji prawnej tym bardziej, że treść owej regulacji potwierdza to co wynika z art. 221 k.c., a mianowicie, że status konsumenta nie przysługuje tylko i wyłącznie tej osobie fizycznej, która w stosunkach z przedsiębiorcą działa jak profesjonalista i dokonuje takiej czynności prawnej, która ma dla niej charakter zawodowy. O niczym takim w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie ma mowy, albowiem żadne z powodów [OSOBA] i [OSOBA] prowadzi działalności polegającej na udzielaniu pożyczek czy kredytów. Dodać również należy, że z treści wniosku o kredyt tudzież umowy kredytu jasno wynika, że kredyt został udzielony na zakup lokalu mieszkalnego i nie miał żadnego związku z aktywnością zawodową czy gospodarczą powodów, także i z tego względu, że powód [OSOBA] w  dniu [DZIAŁKA] lipca [DZIAŁKA] r., a więc po zawarciu umowy kredytu.

W doktrynie wskazuje się, że przez rzeczywisty wpływ konsument powinien dysponować wyborem co do włączenia w ogóle danego postanowienia do treści umowy, jak również co do nadania mu określonej treści. W normalnych warunkach strona jest skłonna zaakceptować niekorzystne dla siebie postanowienia umowy w zamian za określoną ponadstandardową korzyść, której nie uzyskałaby bez akceptacji niekorzystnego rozwiązania, np. obniżenie ceny lub wynagrodzenia, które miałby zapłacić konsument, albo wprowadzenie lub zmianę innego postanowienia, które byłyby dla konsumenta korzystne. Ową ponadstandardową korzyścią nie może być samo otrzymanie świadczenia wynikające z zawarcia umowy – wszak istota niedozwolonych postanowień umownych polega na tym, że są one narzucone konsumentowi właśnie w związku z zawarciem umowy, a konsument nie może z nich zrezygnować bez rezygnacji z zawarcia umowy. Tym samym chcąc uzyskać świadczenie od przedsiębiorcy, decyduje się na zawarcie umowy, w której treść włączone są postanowienia rażąco dla niego niekorzystne. Zasadniczo wpływ taki osiąga się poprzez prowadzenie pomiędzy zainteresowanymi stronami negocjacji i uzgodnień. Nie powinny mieć one charakteru pozornego. Nie mogą być to także rozmowy, w trakcie których konsument zostaje poinformowany o treści i znaczeniu danych postanowień, a następnie je wyraźnie lub milcząco akceptuje. Przedstawienie konsumentowi umowy lub wzorca umowy o określonej treści, zapoznanie się z nim przez konsumenta, a następnie niezgłoszenie przez niego żadnych uwag lub zastrzeżeń nie stanowi indywidualnego uzgodnienia postanowień umowy (tak: B. Gliniecki [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. [OSOBA], A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 385(1)).

Powyższe uzasadnia wniosek, że postanowienia umowne zawarte w umowie będącej przedmiotem niniejszego postępowania nie były przedmiotem indywidualnych uzgodnień stron i dowodzi tego samo zawarcie umowy z zastosowaniem wzorca umownego. Zasady doświadczenia życiowego wskazują na to, że wzorce takie są jednostronnie przygotowane przez Bank, a konsumenci nie mają wpływu na ich treść.

Postanowienia umowne kwestionowane w niniejszym postępowaniu dotyczą głównych świadczeń stron, jednak nie zostały one sformułowane jednoznacznie. Samo przyznanie bankowi prawa do swobodnego kształtowania kursu waluty, który następnie wpływał na wysokość świadczeń powodów, uzasadnia twierdzenie o braku dostatecznej przejrzystości i transparentności wymienionych klauzul umownych.

Natomiast odwołanie się do kursów walut zawartych w tabeli kursów obowiązującej w banku narusza równorzędność stron umowy, albowiem prowadzi do nierównomiernego rozłożenia uprawnień i obowiązków między partnerami stosunku obligacyjnego, godzi w dobre obyczaje i skutkuje rażącym naruszeniem interesów konsumenta. W tak ukształtowanym stosunku umownym konsument jest bowiem obciążony nieograniczonym ryzykiem kursowym i ponosi niebezpieczeństwo nieograniczonego wzrostu swojego zadłużenia pomimo dokonywania regularnych spłat. Konsument nadto zostaje obciążony tzw. „spreadem walutowym” stanowiącym dodatkowe wynagrodzenie banku za udzielenie kredytu i korzystanie z kapitału poza prowizją oraz odsetkami, pomimo tego, że brak jest ku temu jakichkolwiek podstaw. Zważyć należy, że pozwany [OSOBA] lub denominowanego poza ryzykiem wynikającym z zawarcia umowy i potencjalnej możliwości braku spłaty kredytu przez konsumenta, ryzykuje jedynie stratę wynikającą z utraty kwoty wypłaconej konsumentowi, przy czym ryzyko to i tak jest ograniczone z uwagi na system zabezpieczeń; w szczególności hipotekę czy poręczenie. Odmienna jest natomiast sytuacja konsumenta, który jest narażony na zwiększenie zadłużenia w zasadzie do nieograniczonej wysokości i to na każdym etapie wykonywania umowy, również po wielu latach spłaty. Może zatem okazać się, że w przypadku umowy zawartej na okres 30 lat, konsument - po 20 latach spłacania kredytu - będzie musiał spłacić zadłużenie wielokrotnie przewyższające wysokość pierwotnego zobowiązania kredytowego. Taki stan - w ocenie Sądu - jest wręcz sprzeczny z istotą umowy kredytu, albowiem ta umowa bez względu na jej rodzaj i typ, jest jednak oparta na założeniu, że zadłużenie kredytobiorcy systematycznie spada proporcjonalnie do dokonywanych spłat zaś wysokość zadłużenia nie wzrasta w sposób nieograniczony i faktycznie niekontrolowany. Brak określenia w umowie kredytu indeksowanego czy denominowanego, jasnych, precyzyjnych i obiektywnych kryteriów ustalania kursu waluty tudzież mechanizmów zabezpieczających konsumenta przed niekontrolowanym wzrostem wartości waluty indeksacji czy denominacji skutkuje tym, że to założenie na gruncie tego rodzaju kredytów nie może zostać osiągnięte. Oznacza to z kolei, że kredytobiorca w tak ukształtowanym stosunku umownym może spłacać kredyt przez wiele lat, przy czym kwota podstawowa w ogóle nie zostanie spłacona lub zostanie spłacona w stopniu nawet w przybliżeniu proporcjonalnym do wysokości wpłat dokonanych na poczet kredytu.

Jak wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia, kwestionowane postanowienia umowne kształtowały prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. W konsekwencji należy stwierdzić, że nie wiązały one powodów [OSOBA] umowy, a zatem nie współtworzyły treści stosunku obligacyjnego łączącego strony. Ze względu jednak na okoliczność, iż klauzule te dotyczyły głównych świadczeń stron, a ich wyeliminowanie na tyle głęboko ingeruje w kluczowe elementy stosunku zobowiązaniowego i stosunek ten dekompletuje, umowę należało uznać za nieważną w całości. Wskazać na marginesie należy jedynie, że w doktrynie prawa cywilnego rozwiązanie takie jest akceptowane (tak m.in. B. Gliniecki [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. M. [OSOBA], A. Sylwestrzak, LEX/el. 2023, art. 385(1); zob. także Uchwała SN z 15.09.2020 r., III CZP 87/19, OSNC 2021, nr 2, poz. 11., w treści której Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli eliminacja niedozwolonego postanowienia umownego doprowadzi do takiej deformacji regulacji umownej, iż na podstawie pozostałej jej treści nie da się odtworzyć praw i obowiązków stron, to nie można przyjąć, że strony pozostają związane pozostałą częścią umowy; w treści tego uzasadnienia Sąd Najwyższy wyraził także pogląd, zgodnie z którym stwierdzenie, że postanowienie umowne ma cechy określone w art. 3851 § 1 k.c. i podlega sankcji określonej w art. 3851 § 2 k.c., wyłącza stosowanie w odniesieniu do umowy i tego postanowienia art. 58 § 3 k.c. – a Sąd w niniejszym składzie pogląd ten podziela).

Odnosząc się natomiast do twierdzeń o możliwości zastąpienia klauzul abuzywnych odwołaniem do kursu średniego NBP lub przepisami dyspozytywnymi, stwierdzić należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 8 września 2022 roku w sprawach połączonych od C‑80/21 do C‑82/21 stwierdził, że artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może, po stwierdzeniu nieważności nieuczciwego warunku znajdującego się w umowie zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, który pociąga za sobą nieważność tej umowy w całości, zastąpić warunek umowny, którego nieważność została stwierdzona, albo wykładnią oświadczenia woli stron w celu uniknięcia unieważnienia tej umowy, albo przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym, nawet jeśli konsument został poinformowany o skutkach nieważności tejże umowy i zaakceptował je.

Sąd uznał także, że powodowie [OSOBA] w rozumieniu art. 189 k.p.c. w ustaleniu nieważności umowy kredytu. Tylko bowiem prawomocny wyrok ustalający, wyposażony w moc powagi rzeczy osądzonej, usunie ostatecznie pomiędzy stronami niepewność co do łączącego strony stosunku prawnego i stanie się podstawą wzajemnych rozliczeń w przyszłości. W tego rodzaju sprawach podobnie wypowiadał się także Sąd Najwyższy (zob. m.in. postanowienie SN z 25.09.2023 r., I CSK 799/23, LEX nr 3608044).

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Z uwagi na nieważność umowy zawartej pomiędzy stronami, podstawę wzajemnych rozliczeń stanowią przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu zawarte w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Z kolei zgodnie z art. 410 § 1 i 2 k.c., przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Powodowie w wykonaniu nieważnej umowy spłacili na rzecz pozwanego 343 253,22 zł, co znajduje potwierdzenie w zaświadczeniu banku. Z uwagi natomiast na nieważność umowy kredytu, powodowie - na podstawie powołanych wcześniej przepisów - mogli domagać się zwrotu wpłaconych kwot. Dodać również należy, że prawo do żądania zwrotu spłaconych świadczeń nie ogranicza się tylko do spłaconych rat kredytu, lecz obejmuje wszelkie świadczenie spełnione przez kredytobiorcę na podstawie nieważnej umowy kredytu; czyli również prowizje i inne tego rodzaju opłaty tudzież ewentualne ubezpieczenie.

Z wymienionych powodów [OSOBA] w II punkcie sentencji wyroku.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia o odsetkach stanowi art. 481 k.c. W odniesieniu do terminu początkowego naliczania odsetek wskazać należy, że zobowiązanie dochodzone w niniejszej sprawie ma charakter bezterminowy. Termin spełnienia takiego świadczenia musi być wyznaczony zgodnie z art. 455 k.c., a więc niezwłocznie po wezwaniu skierowanym przez wierzyciela. W konsekwencji żądanie odsetek zasadne jest dopiero od chwili wezwania dłużnika przez wierzyciela na podstawie art. 455 k.c.

Pismem z 28 sierpnia 2023 roku powodowie, powołując się na nieważność zawartej umowy kredytu, wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 322 376,30 zł (tytułem spłaty kredytu) oraz kwoty 1211,06 z (tytułem ubezpieczenia wkładu własnego) w terminie 14 dni od otrzymania pisma. Przedmiotowe pismo doręczono je pozwanemu 30 sierpnia 2023 r., a zatem pozwany [OSOBA] w opóźnienie w dniu 14 września 2023 r. i od tego dnia zasadne było zasądzenie odsetek.

W zakresie dochodzonej kwoty 20 876,92 zł Sąd zasądził odsetki od dnia 8 grudnia 2023 r.  Zważywszy, że doręczenie odpisu pozwu pozwanemu nastąpiło 30 listopada 2023 r., przy czym w wezwaniu do zapłaty z 28 sierpnia 2023 r. powód [OSOBA] w terminie 14 dni i był to rozsądny termin na spełnienie świadczenia przez stronę pozwaną, należało wyznaczyć pozwanemu również termin na spełnienie świadczenia – Sąd w tym przypadku przyjął termin 7 dni. W konsekwencji powyższego bank popadł w opóźnienie w dniu 8 grudnia 2023 r. i od tej daty Sąd zasądził odsetki.

Nie zasługiwało natomiast na uwzględnienie żądanie zasadzenia odsetek od kwoty 20 876,92 zł od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, albowiem termin 1 dnia na spełnienie świadczenia z pewnością nie stanowi terminu odpowiedniego w rozumieniu art. 455 k.c.

Powództwo w tym zakresie należało zatem oddalić, o czym Sąd orzekł w pkt. III sentencji wyroku.

W ocenie Sądu nie zachodzą natomiast podstawy uzasadniające zasądzenie odsetek od kwoty wskazanej w pozwie od daty późniejszej niż ustalonej przy zastosowaniu art. 455 k.c. i wezwania do zapłaty. Stanowisko przedstawione w orzeczeniu Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt III CZP 6/21 wiążące datę początkową możliwości dochodzenia odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia z datą odmówienia przez konsumenta potwierdzenia niedozwolonych warunków umownych jest nietrafne, co jednoznacznie wynika z wyroku TSUE z 7 grudnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt C 140/22.

Nie zasługuje na uwzględnienie również zarzut zatrzymania, albowiem zgodnie z wyrokiem TSUE z 14 grudnia 2023 r. w sprawie C - 28/22 art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w związku z zasadą skuteczności należy interpretować w ten sposób, że: stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą, w sytuacji gdy umowa kredytu hipotecznego zawarta przez przedsiębiorcę z konsumentem nie może już pozostać wiążąca po usunięciu nieuczciwych warunków zawartych w tej umowie, przedsiębiorca ten może powołać się na prawo zatrzymania umożliwiające mu uzależnienie zwrotu świadczeń otrzymanych od tego konsumenta od przedstawienia przez niego oferty zwrotu świadczeń, które sam otrzymał od tego przedsiębiorcy, lub gwarancji zwrotu tych ostatnich świadczeń, jeżeli wykonanie przez tego samego przedsiębiorcę tego prawa zatrzymania powoduje utratę przez rzeczonego konsumenta prawa do uzyskania odsetek za opóźnienie od momentu upływu terminu nałożonego na danego przedsiębiorcę do wykonania zobowiązania umownego po tym, jak przedsiębiorca ten otrzyma wezwanie do zwrotu świadczeń zapłaconych jemu w wykonaniu tej umowy.

Odnośnie kwestii przedawnienia wskazać należy, że w wyroku TSUE z dnia 8 września 2022 roku w sprawach połączonych od C‑80/21 do C‑82/21 sąd ten stwierdził, że dyrektywę 93/13, analizowaną w świetle zasady skuteczności, należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym dziesięcioletni termin przedawnienia roszczenia konsumenta mającego na celu uzyskanie zwrotu kwot nienależnie wypłaconych przedsiębiorcy w wykonaniu nieuczciwego warunku umowy kredytu rozpoczyna swój bieg w dniu każdego świadczenia wykonanego przez konsumenta, nawet jeśli ten ostatni nie był w stanie w tym dniu samodzielnie dokonać oceny nieuczciwego charakteru warunku umownego lub nie powziął wiedzy o nieuczciwym charakterze tego warunku i bez uwzględnienia okoliczności, że umowa przewidywała okres spłaty – w niniejszym przypadku 30-letni – znacznie przekraczający dziesięcioletni ustawowy termin przedawnienia.

W odniesieniu do pozostałych argumentów i stanowisk podniesionych przez strony w obszernych pismach procesowych wskazać należy, że w uzasadnieniu wyroku nie ma potrzeby i obowiązku wyrażania szczegółowego stanowiska do wszystkich poglądów prezentowanych przez strony, o ile nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy Celem uzasadnienia wyroku nie jest bowiem ocena stanowisk stron, ale wyjaśnienie motywów rozstrzygnięcia. Dopuszczalne jest rozprawienie się z poszczególnymi zarzutami niejako en bloc, poprzez zaprezentowanie odmiennego zapatrywania w kwestii faktów lub prawa nie pozostawiające przestrzeni dla racjonalnej obrony pozostałych zarzutów, które - przy uwzględnieniu koncepcji sądu - stają się wówczas [OSOBA]

Podstawę prawną orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu, stanowi art. 98 § 11 i § 3 w zw. z art. 100 k.p.c. [OSOBA] w całości                        w całości i obowiązany jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Na zasądzoną kwotę składają się: 5 400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 1000 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu oraz 34 zł tytułem zwrotu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

                                                                         sędzia Anna Baran

Zarządzenie:

1. odnotować w kontrolce uzasadnień sędziego (projekt sporządzony przez asystenta sędziego – [OSOBA]);
2. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego (wniosek);
3. przedstawić akta wraz z wpływem z wyłączeniem wpływu apelacji, którą wraz z aktami przesłać do SA w Krakowie lub za 21 dni.

                                                                                   sędzia Anna Baran