W tej kategorii publikujemy komentarze do wyroków uzyskanych w sprawach prowadzonych przez nas przeciwko Deutsche Bank Polska S.A. (Deutsche Bank PBC S.A.), dotyczących umów kredytów frankowych, które w przeważającej mierze miały charakter kredytów denominowanych do franka szwajcarskiego (CHF).
Umowy zawierane w Deutsche Banku Polska S.A. zaliczamy zasadniczo do kredytów denominowanych. Są one powszechnie uznawane za jedne z najbardziej wymagających w sporach sądowych dotyczących kredytów we frankach, przy czym należy podkreślić, że ostateczna ocena zawsze zależy od treści konkretnej umowy oraz zastosowanego wzorca umownego. W praktyce różnice pomiędzy poszczególnymi wzorcami Deutsche Banku mają istotne znaczenie dla oceny skuteczności roszczeń kredytobiorców.
W przypadku znacznej części umów Deutsche Bank wprost zastrzegał, że wypłata kredytu we frankach szwajcarskich – a niekiedy również spłata rat kredytowych w CHF – może nastąpić wyłącznie za zgodą banku. Takie ukształtowanie stosunku prawnego, w którym bank zachowuje decydujący wpływ na sposób realizacji podstawowych świadczeń, stanowi istotny argument przemawiający na korzyść kredytobiorców w sporach sądowych.
W pozostałych przypadkach obowiązek uruchomienia kredytu w walucie polskiej wynikał co do zasady z celowego charakteru kredytu, ewentualnie można go było wywnioskować z postanowień umownych przewidujących, że kwota kredytu zostanie przelana bezpośrednio na rachunek zbywcy nieruchomości. Okoliczności te są często kluczowe przy analizie rzeczywistego mechanizmu denominacji oraz rozkładu ryzyk pomiędzy stronami umowy.
Warto również zauważyć, że mniej więcej od połowy 2010 r. Deutsche Bank zmienił stosowany wzorzec umowny, wprowadzając częściowe określenie zasad ustalania spreadu walutowego. Zmiany te nie eliminowały jednak całkowicie dowolności banku w tym zakresie, a pozostawiona swoboda nadal była przedmiotem krytycznej oceny sądów.
Kluczowe postanowienia niedozwolone w umowach Deutsche Banku znajdują się – w zależności od wzorca – albo w § 2 ust. 2 Warunków Umowy, albo w pkt 3.2.3 Regulaminu Produktowego. Postanowienia te były wielokrotnie analizowane przez sądy pod kątem ich zgodności z przepisami o ochronie konsumentów.
Na szczególną uwagę zasługuje również specyficzny dla Deutsche Banku mechanizm tzw. raty stałej (nie mylić z ratą równą), który został wprost przejęty z systemu niemieckiego. Konstrukcja ta zakłada bowiem zmienny okres kredytowania, uzależniony od poziomu oprocentowania, przy jednoczesnym braku precyzyjnych postanowień umownych określających, kiedy i w jaki sposób bank dokonuje zmiany długości okresu spłaty. W ocenie wielu sądów i doktryny rozwiązanie to budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia polskiego prawa bankowego i stanowi dodatkowy argument przemawiający za nieważnością tych umów.
Komentarze zamieszczone w tej kategorii odnoszą się do konkretnych wyroków zapadłych w sprawach prowadzonych przez nas, w których sądy analizowały umowy Deutsche Banku zarówno pod kątem abuzywności klauzul walutowych, jak i zgodności całej konstrukcji kredytu z przepisami prawa. Publikowane materiały mają charakter informacyjny i poglądowy i nie stanowią porady prawnej – każda umowa kredytu frankowego wymaga indywidualnej analizy.
