Dnia 30 października 2017 r. zapadło kolejne korzystne orzeczenie w sprawie prowadzonej przez adwokatów naszej Kancelarii, reprezentujących frankowego kredytobiorcę w sporze z Raiffeisen Bank Polska. Sąd w całości podzielił nasze zarzuty dotyczące niedozwolonego charakteru klauzul indeksacyjnych zawartych w umowie kredytu zawartego z EFG Eurobank Ergasias S.A. (obecnie Raiffeisen Bank S.A.) oraz skutków uznania abuzywności tych klauzul dla wykonania umowy. Uznając, że klauzule indeksacyjne zawarte w umowie kredytu są klauzulami niedozwolonymi, Sąd uznał jednocześnie, iż implikuje to niewiązanie konsumenta ich postanowieniami, a w konsekwencji, że do indeksacji (wyrażenia salda kredytu w CHF) nigdy nie doszło, sam zaś kredyt jest zwykłym kredytem złotowym, oprocentowanym jednak według stawki LIBOR plus marża. Na skutek takich ustaleń Sąd nakazał swoim wyrokiem zapłatę na rzecz naszego Mocodawcy żądanej przez nas kwoty pieniężnej, stanowiącej bezpodstawne wzbogacenia banku, a odpowiadającej sumie różnic rat, które nasz Mocodawca płacił a tych, które powinien był płacić w sytuacji uznania, że do indeksacji nigdy nie doszło. Proces z ramienia naszej Kancelarii prowadził Mecenas Michał Kaczmarski.

Treść wyroku jak niżej.

Dnia 30 października 2017 roku

Sygn. akt II C 2115/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 października 2017 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy –Woli w Warszawie Wydział II Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Protokolant:

SSR Paweł Birski

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2017 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa

przeciwko Raiffeisen Bank Polska spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie o zapłatę

1. zasądza od pozwanego Raiffeisen Bank Polska spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz

kwotę 39.875,67 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy osiemset siedemdziesiąt pięć złotych sześćdziesiąt siedem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty;

1. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

• zasądza od pozwanego Raiffeisen Bank Polska spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie na rzecz

kwotę 4.617 zł (cztery tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 2115/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 lipca 2017 roku powód                       wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od

pozwanego  Raiffeisen  Bank  Polska  S.A.  z  siedzibą w  Warszawie  kwoty  41.600,17  zł z  odsetkami

ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadniając żądanie pozwu powód podniósł, iż w dniu 19 sierpnia 2008 roku razem z                                   zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego banku umowę o kredyt hipoteczny indeksowany do waluty obcej franka szwajcarskiego na kwotę 274.401,70 zł. Integralną cześć tej umowy stanowił wzorzec umowny o nazwie Regulamin kredytu hipotecznego. Klauzule indeksacyjne zawarte w § 7 ust. 4, § 9 ust. 2 oraz § 13 ust. 7 regulaminu, a także w § 2 ust. 1 zdanie 2 umowy kredytu hipotecznego stanowią niedozwolone postanowienia umowne, które nie wiążą powoda, przy czym strony wiąże umowa kredytu w pozostałym zakresie. W miejsce bezskutecznych klauzul indeksacyjnych nie wejdą żadne inne normy dotyczące indeksacji, ponieważ brak jest przepisów dyspozytywnych dotyczących zasad ustalania kursów dla indeksacji kredytów. Powód wniósł o zasądzenie powyższej sumy pieniężnej tytułem zwrotu tej części rat kapitałowych kredytu, które wraz z małżonką zapłacili w wykonaniu powyższych, niedozwolonych postanowień umowy. Ponadto powód podniósł, że umowa o kredyt hipoteczny, którą zawarł z poprzednikiem prawnym pozwanego, jest sprzeczna z art. 69 ust. 1 i 2 prawa bankowego, a ponadto nie zostały w niej dostatecznie dookreślone świadczenia, do spełnienia których zobowiązali się kredytobiorcy, przez co umowa powinna zostać uznana za nieważną (pozew k. 1-18).

W odpowiedzi na pozew z dnia 25 sierpnia 2017 roku pozwany Raiffeisen Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zaprzeczył, jakoby zastosowane w  umowie,  jaką zawarł z   powodem  i  jego  zmarłą małżonką,  w  tym  we  wszystkich  tworzących  tę umowę wzorcach umownych,   klauzulę indeksacyjne  do  waluty  franka  szwajcarskiego  miałyby  stanowić niedozwolone

postanowienia umowne, a ponadto podniósł, że indeksacja kredytu do waluty obcej CHF była korzystna dla kredytobiorców ze względu na oprocentowanie kredytu stawką LIBOR, kursy waluty CHF, po której ustalana była wysokość rat kapitałowych, nie były ustalane przez powoda w sposób dowolny, lecz były kursami rynkowymi, pozwany nie osiąga żadnych korzyści z tytułu wzrostu kursu franka. Pozwany zaprzeczył też twierdzeniu o nieważności umowy kredytu hipotecznego zawartej z powodem i jego zmarłą małżonką (odpowiedź na pozew k. 126-143).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 lipca 2008 roku                      i                      złożyli w EFG Eurobank Ergasias S.A. spółka akcyjna   Oddział w   Polsce   z   siedzibą w  Warszawie   wniosek  o  udzielenie   kredytu  hipotecznego indeksowanego do franka szwajcarskiego na kwotę 248.401,70 zł na okres 480 miesięcy celem zakupu lokalu mieszkalnego na rynku pierwotnym i refinansowania wydatków na cele mieszkaniowe (wniosek o kredyt hipoteczny k. 163-165).

W tym samym dniu                      i                       złożyli oświadczenie, że zostali zapoznani przez pracownika banku z kwestią ryzyka kursowego w przypadku udzielenia kredytu indeksowanego do waluty obcej, będąc w pełni świadomymi ryzyka kursowego, zrezygnowali z możliwości zaciągnięcia kredytu  w złotych i dokonali wyboru zaciągnięcia kredytu indeksowanego do waluty obcej, znane im były postanowienia regulaminu kredytu hipotecznego udzielanego przez EFG Eurobank Ergasias S.A., zostali poinformowani, że aktualne wysokości kursów waluty obcej dostępne są w placówkach banku oraz że są świadomi ponoszenia ryzyka kursowego związanego z wahaniem kursów waluty, do której indeksowany jest kredyt,  ryzyko kursowe ma wpływ na wysokość zobowiązania względem banku, wynikającego z umowy o kredyt oraz na wysokość rat spłaty kredytu, kredyt zostanie wypłacony w złotych na zasadach opisanych w regulaminie, saldo zadłużenia kredytu wyrażone jest w walucie obcej, raty kredytu wyrażone są w walucie obcej  i podlegają spłacie w złotych na zasadach opisanych w regulaminie (oświadczenie k 161).

i                      zawnioskowali o udzielenie im kredytu indeksowanego do waluty franka szwajcarskiego, ponieważ w oddziale  Open Finance S.A., za  pośrednictwem której to spółki powyższa umowa została zawarta, powiedziano im, że nie mają oni wystarczającej zdolności kredytowej, aby bank udzielił im kredytu hipotecznego w złotych polskich. W/w zapewniano również o stabilności waluty franka szwajcarskiego (zeznania powoda                                                  - nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 00:57:00).

W dniu 21 sierpnia 2008 roku                       i                       zawarli w charakterze konsumentów z EFG Eurobank Ergasias S.A. spółka akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w Warszawie umowę o kredyt hipoteczny. W/w bank zobowiązał się oddać do ich dyspozycji kwotę 274.401,70 zł przeznaczoną na zakup lokalu mieszkalnego nr    w budynku oznaczonym nr    przy                                            oraz refinansowanie wydatków na cele mieszkaniowe. Kredyt został udzielony na 480 miesięcy. Strony umówiły się, że kredyt będzie indeksowany do waluty obcej - franka szwajcarskiego. Zgodnie z § 3 ust. 1-3 umowy kredyt miał być oprocentowany  według  zmiennej  stopy  procentowej,  która  na  dzień sporządzenia   umowy   wynosiła 4,24833% w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem postanowień regulaminu w zakresie ustalania wysokości oprocentowania. Zmienna stopa procentowa ustalana miała być jako suma stopy referencyjnej LIBOR 3M (CHF) oraz stałej marży banku w wysokości 1,50 punktów procentowych. Do czasu ustanowienia wszystkich zabezpieczeń,  a  w  szczególności  hipoteki,  bank  stosował podwyższoną marże  banku  o  1,30  pkt procentowego, Oprocentowanie kredytu miało ulegać zmianie w zależności od zmiany stopy referencyjnej LIBOR 3M (CHF), a szczegółowe zasady naliczania odsetek, ustalania wysokości oprocentowania oraz zasady zmiany oprocentowania znajdowały się w regulaminie (umowa kredytu k. 25-27 verte i 168-170 verte; decyzja  kredytowa  k.  166;  zeznania  powoda                                                              nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 00:54:00-01:21:00).

Zgodnie z postanowieniami § 5 regulaminu odsetki naliczane są codziennie od bieżącego salda zadłużenia, przy założeniu, że rok ma 365 dni a miesiąc rzeczywistą ilość dni (ust. 2). Odsetki od kredytu naliczane są od dnia uruchomienia kredytu (ust. 3). Zmienna stopa oprocentowania w pierwszym okresie bazowym  przyjmuje  wartość ustaloną jako  suma  stopy  referencyjnej,  o  której  mowa  w  §  2  pkt  17, wymienionej z nazwy w umowie, w wysokości obowiązującej w banku w momencie uruchomienia kredytu, marży baku określonej w umowie, na podstawie decyzji kredytowej, celu kredytu, ryzyka transakcji oraz aktualnej taryfy (ust. 4). Oprocentowanie kredytu ulega zmianie w zależności od zmian stopy referencyjnej, zgodnie z postanowieniami ust. 6-9. (ust. 5). Częstotliwość zmian oprocentowania zależy od rodzaju stopy referencyjnej, tzn. wartości indeksu przy nazwie stopy, o którym mowa w § 2 pkt 17. Wartość indeksu wyznacza  długość  okresu  bazowego,  wyrażoną w  miesiącach  (ust.  6).  Po  upływie  pierwszego  okresu bazowego, o którym mowa w ust. 4, od pierwszego dnia kolejnego okresu bazowego, obowiązuje nowa stopa procentowa ustalona jako suma stopy referencyjnej w wysokości obowiązującej na koniec ostatniego dnia poprzedniego okresu bazowego, marży banku określonej w umowie (ust. 7). Nowe wartości zmiennej stopy procentowej w kolejnych okresach bazowych wyznaczane są analogicznie do postanowień ust. 7, do końca okresu kredytowania (ust. 8). W przypadku, gdy ostatni dzień okresu bazowego przypada na dzień wolny od pracy, na potrzeby obliczenia nowej stopy procentowej mającej obowiązywać w kolejnym okresie bazowym, przyjmuje się wartość stopy referencyjnej obowiązującej na koniec ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wolny (ust. 9).

Spłata  kredytu  miała  następować w  480  miesięcznych  ratach  równych,  obejmujących  część kapitałową oraz  część odsetkową,   przy   czym   w   okresie   karencji   kapitału,   tj.   do   końca   okresu rozliczeniowego, w którym nastąpiła wypłata ostatniej transzy kredytu, płatne były wyłącznie raty odsetkowe. Data płatności pierwszej raty kredytu uzależniona była od daty wypłaty kredytu lub pierwszej jego transzy. Dzień miesiąca, w którym następuje uruchomienie kredytu, wyznacza dni wymagalności raty spłaty kredytu w kolejnych miesiącach (§ 6 umowy, § 10 i 12 regulaminu).

Zgodnie z § 9 regulaminu raty spłaty kredytu pobierane są z rachunku bankowego kredytobiorców prowadzonego w złotych wskazanego w umowie (ust. 1). Raty spłaty kredytu wyrażone są w walucie obcej i w   dniu   wymagalności   raty   kredytu   pobierane   są z  rachunku  bankowego…(ust.  2).  Kredytobiorca zobowiązany jest zapewnić środki na poczet spłaty raty kredytu najpóźniej w dniu roboczym poprzedzającym dzień wymagalności raty spłaty kredytu (ust. 3). Jeśli dzień wymagalności raty spłaty kredytu przypada na dzień wolny od pracy, kredytobiorca zobowiązany jest zapewnić środki na poczet spłaty raty najpóźniej w dniu roboczym poprzedzającym dzień wymagalności raty kredytu (ust. 4).

Przy  zawieraniu  umowy  w/w  kredytobiorcy  złożyli  oświadczenie,  iż zostali  zapoznani  przez pracownika banku z kwestią ryzyka kursowego w przypadku udzielenia kredytu indeksowanego do waluty obcej, będąc w pełni świadomymi ryzyka kursowego, zrezygnowali z możliwości zaciągnięcia kredytu  w złotych i dokonali wyboru zaciągnięcia kredytu indeksowanego do waluty obcej, znane im były postanowienia regulaminu kredytu hipotecznego udzielanego przez EFG Eurobank Ergasias S.A., zostali poinformowani, że aktualne wysokości kursów waluty obcej dostępne są w placówkach banku oraz że są świadomi ponoszenia ryzyka kursowego związanego z wahaniem kursów waluty, do której indeksowany jest kredyt,  ryzyko kursowe ma wpływ na wysokość zobowiązania względem banku, wynikającego z umowy o kredyt oraz na wysokość rat spłaty kredytu, kredyt zostanie wypłacony w złotych na zasadach opisanych w regulaminie, saldo zadłużenia kredytu wyrażone jest w walucie obcej, raty kredytu wyrażone są w walucie obcej  i podlegają spłacie w złotych na zasadach opisanych w regulaminie (oświadczenie k. 167).

Regulamin kredytu hipotecznego udzielanego przez Polbank EFG stanowił w § 7 ust. 4 i w § 9 ust. 2, iż w przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z tabelą kursów walut obcych obowiązującą w banku w momencie wypłaty środków z kredytu. Saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczane jest według kursu stosowanego przy uruchomieniu kredytu. Raty kredytu indeksowanego do waluty obcej wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego kredytobiorcy według kursu sprzedaży zgodnie z tabelą obowiązującą w banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu. Zgodnie z § 2 pkt 12 regulaminu tabela oznacza tabelę kursów walut  obcych obowiązującą w  banku (regulamin kredytu hipotecznego udzielanego przez Polbank EFG k. 28-32).

EFG  Eurobank  Ergasias  S.A  spółka  akcyjna  Oddział w  Polsce  z  siedzibą w  Warszawie  przy zawieraniu umowy kredytu posługiwał się przygotowanym przez siebie wzorcem (zeznania powoda nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 00:54:00-01:21:00; umowa kredytu datowana na dzień 19 sierpnia 2008 roku k. 25-27 verte).

Postanowienia regulaminu kredytu hipotecznego nie zostały indywidualnie uzgodnione z w/w kredytobiorcami (zeznania powoda                         - nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 01:18:00).

Bank ten miał w swojej ofercie również kredyty mieszkaniowe w złotych polskich (zeznania świadka, nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 00:14:03 – 00:54:15).

Kredyt udzielony                              i                        w  transzach:  kwotę 91.130,51  zł w  dniu  28 sierpnia 2008 roku, kwotę 67.830,51 zł w dniu 24 listopada 2008 roku, kwotę 67.830,51 zł w dniu 3 lutego 2009 roku, kwotę 30.000 zł w dniu 21 października 2009 roku i kwotę 17.610,17 zł w dniu 17 lutego 2017 roku (zaświadczenie k. 44).

W dniu 18 września 2009 roku                        i                     zawarli związek małżeński (kopia odpisu skróconego aktu małżeństwa k. 33).

W  dniu  14  kwietnia  2011  roku  zawarli  oni  umowę majątkową małżeńska,  w  której  wyłączyli wspólność ustawową (umowa majątkowa małżeńska k. 34-34verte). W tym samym dniu w/w małżonkowie zawarli  umowę o  podział majątku  wspólnego,  na  mocy  której  lokal  mieszkalny  zakupiony  ze środków uzyskanych z kredytu udzielonego przez w/w bank stał się ich współwłasnością w częściach równych (umowa o podział majątku wspólnego k. 35-37).

W dniu 8 maja 2011 roku zmarła                 (kopia odpisu skróconego aktu zgonu k. 38).

W dniu 19 września 2011 roku powstała spółka akcyjna Polbank EFG S.A. wskutek wniesienia tytułem wkładu niepieniężnego wszystkich składników majątkowych EFG Eurobank Ergasias S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce, przeznaczonych do prowadzenia działalności przez w/w Oddział. Z tym też dniem Polbank EFG S.A. wstąpił z mocy prawa we wszystkie prawa i obowiązki EFG Eurobank Ergasias S.A. związane z działalnością Oddziału. Z dniem 31 grudnia 2012 roku Raiffeisen Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie połączył się w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. z Polbank EFG S.A. poprzez przeniesienie całego majątku Polbank EFG S.A. jako banku przejmowanego na rzecz Raiffeisen Bank Polska S.A. jako banku przejmującego (okoliczności bezsporne; odpis pełny z KRS k. 144-157).

Po  wejściu  w życie ustawy z dnia 29 lipca 2011 roku o zmianie ustawy prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 roku, Nr 165, poz. 984) pozwany dokonał jednostronnej zmiany regulaminu  stanowiącego  integralną część umowy, wprowadzając do jego treści szczegółowe zasady określania  sposób  i  terminów  ustalania  kursów  wymiany  waluty,  mające  zastosowanie  do  przyszłych wymagalnych rat spłaty kredytu (informacja o zmianie regulaminu k. 315-328; zeznania świadka

, nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 00:14:03 – 00:54:15). Postanowieniem z dnia 23 listopada 2011 roku w sprawie o sygn. I Ns 326/11 Sąd Rejonowy w Strzelinie stwierdził, że spadek po                  nabył na podstawie ustawy w całości jej mąż (postanowienie k. 39).

W dniu 15 grudnia 2013 roku strony zawarły aneks nr 1 do umowy, na podstawie którego spłata kredytu mogła następować w walucie, do której kredyt był indeksowany, tj. we franku szwajcarskim (aneks do umowy k. 39-42, zarządzenie nr 101/Z/DAKH/2009 k. 212-214, zarządzenie nr 92/Z/DAKH/2009 k. 215).

W okresie do 28 grudnia 2016 roku tytułem spłaty kredytu zapłacono na rzecz pozwanego kwotę 112.837,77 zł, w tym kwotę 39.875,67 zł na skutek wykonania postanowień o waloryzacji kwoty kredytu.

Powyższą kwotę pozwany  bank,  a  wcześniej  jego  poprzednicy  prawni  pobrali  z  rachunku  bankowego prowadzonego najpierw dla kredytobiorców, a po śmierci                 dla 44).

(zaświadczenie  k. Wezwaniem  do  zapłaty  doręczonym  w  dniu  30  marca  2017  roku  pełnomocnik wezwał Raiffeisen Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie do zapłaty kwoty 42.742,04 zł tytułem zwrotu nienależnego świadczenia w terminie 14 dni (wezwanie do zapłaty k. 40-40v; potwierdzenie doręczenia k. 42-42verte). Raiffeisen Bank Polska S.A. odmówił pismem doręczonym pełnomocnikowi powodów w dniu 8 maja 2017 roku (odpowiedź k. 157 i n).

jest z zawodu informatykiem i od 2014 roku prowadzi działalność gospodarczą związaną z informatyką. Jako miejsce wykonywania działalności gospodarczej powoda zarejestrowany jest lokal mieszkalny nr    przy ul.                                                           . Obecnie powód wynajmuje ten lokal swoim znajomym, którzy pokrywają rachunki za media i finansują mu cześć rat kapitałowo odsetkowych kredytu hipotecznego. Sam od 2013 roku zamieszkuje w                                       przy ul.                       (zeznania powoda nagranie przebiegu rozprawy z dnia 19 października 2017 roku k. 334 czas 00:54:00-01:21:00).

Sąd  ustalił stan  faktyczny  sprawy  na  podstawie  dowodów  wskazanych  w  jego  opisie,  w  tym  wymienionych  powyżej  dokumentów,  których  autentyczności  strony  nie  kwestionowały,  zeznań świadka i przesłuchania samego powoda. Wiarygodność i moc dowodowa tych dowodów nie budzi żadnych  wątpliwości.  Brak  jest  jakiegokolwiek  powodu,  dla  którego  Sąd  miałby  odmówić dowodom wiarygodności lub mocy dowodowej.

Sąd pominął inne dokumenty niż te wymienione powyżej, albowiem nie miały one znaczenia w niniejszej sprawie, co zostanie wyjaśnione poniżej.

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości jako zbędny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem obliczenie wysokości tej części rat kapitałowo- odsetkowych pobranych od powodów, która była nienależna pozwanemu, a wcześniej jego poprzednikom prawnym, nie wymagało wiadomości specjalnych.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd nie podziela poglądu strony powodowej o tym, że umowa kredytu hipotecznego, którą powód i                                zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego w dniu 19 sierpnia 2008 roku, jest nieważna.

Zdaniem powoda powyższa umowa kredytu hipotecznego jest nieważna ze względu na jej sprzeczność z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 roku prawo bankowe (Dz. U. Nr 140,  poz.  939  z  późn.  zm.),  oraz  brak  precyzyjnego  określenia zobowiązali się w powyższej umowie powód i świadczenia,  do  spełnienia  którego Sąd nie dopatrzył się sprzeczności ocenianej umowy z treścią art. 69 prawa bankowego. Stosownie do treści art. 69 ust. 1 i 2 prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu (ust. 1).

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu,  cel,  na  który  kredyt  został udzielony,   zasady   i   termin   spłaty  kredytu,   wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy (ust. 2).

Z  powyższych  przepisów  absolutnie  nie  wynika  zakaz  waloryzowania  wartości świadczenia pieniężnego, do spełnienia którego w umie kredytu zobowiąże się, czyli przeliczania wartości rat kapitałowo- odsetkowych według miernika wartości innego niż pieniądz w walucie złoty polski, bez względu na to, czy miałby to być kwintal pszenicy, uncja złota, czy waluta obca. Art. 69 prawa bankowego nie jest zatem i nigdy nie był przepisem szczególnym w stosunku do treści art. 3581  § 2 k.c., który obowiązywał w dacie zawarcia umowy  przez  strony,  a  z  którego  wprost  wynika, że  strony  mogą zastrzec  w  umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie  ustalona według innego  niż pieniądz miernika wartości. Sąd nie widzi żadnego uzasadnienia dla poglądu, aby z zakresu zastosowania normy prawnej wynikającej z tego ostatniego przepisy wyłączać zobowiązanie kredytobiorcy z tytułu umowy kredytu. Na poparcie tej tezy warto zauważyć, iż zgodnie z treścią art. 1 pkt 1 litera a) ustawy z dnia 29 lipca 2011 roku o zmianie ustawy prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 roku Nr 165, poz. 984) znowelizowana została treść przepisu art. 69 ust. 2 prawa bankowego, do którego dodany został pkt 4a określający, jakie dodatkowe elementy powinna zawierać umowa o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, a mianowicie szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo- odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu (pkt 4a art. 69 ust. 2 prawa bankowego).  Do  art.  69  dodany  został też ust.  3,  w  myśl  którego  w  przypadku  umowy  o  kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, kredytobiorca może dokonywać spłaty rat kapitałowo-odsetkowych   oraz   dokonać przedterminowej   spłaty  pełnej  lub   częściowej   kwoty   kredytu bezpośrednio w tej walucie. W tym przypadku w umowie o kredyt określa się także zasady otwarcia i prowadzenia rachunku służącego do gromadzenia środków przeznaczonych na spłatę kredytu oraz zasady dokonywania spłaty za pośrednictwem tego rachunku. Z kolei przepis art. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2011 roku stanowi, iż art. 69 ust. 1 pkt 4a oraz art. 75b prawa bankowego ma zastosowanie w stosunku do tych kredytów lub pożyczek pieniężnych, które zostały zaciągnięte przez kredytobiorcę lub pożyczkobiorcę przed dniem wejścia w życie powyższej ustawy, a nie zostały całkowicie spłacone – do tej części kredytu lub pożyczki, która pozostała do spłacenia. W tym zakresie bank dokonuje bezpłatnie stosownej zmiany umowy kredytowej lub umowy pożyczki.

umowy kredytów indeksowanych do walu obcych. Gdyby trafny był pogląd wyrażony przez pełnomocnika powoda, że w wyniku realizacji przez kredytobiorców umowy kredytu bank może czerpać zyski wyłącznie z tytułu oprocentowania i prowizji, ustawodawca nie wprowadził by do porządku prawnego przepisu art. 69prost przewiduje kredyt tego typu co ten udzielony powodowi i jego zmarłej małżonce przez poprzednika prawnego pozwanego banku, a zarazem wprowadza restrykcję, jakim powinny spełnić umowy kredytów indeksowanych do walut obcych, a więc wymóg szczegółowego ustalenia w tych umowach zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. W świetle tego przepisu nie jest bowiem zakazana sytuacja taka jak w niniejszej sprawie, w której wysokość rat kredytu indeksowanego do waluty obcej jest obliczana po kursach waluty obcej ustalanych przez bank i nawet obejmujących marże (zysk) banku. Chodzi natomiast o to, żeby sposób ustalania tych kursów był obiektywny, poddający się weryfikacji, a nie dowolny, a w myśl art. 69 ust. 3 prawa bankowego również o to, żeby kredytobiorca mógł spłacać kredyt bezpośrednio w tej walucie, do której kredyt jest indeksowany, a w konsekwencji aby mógł on nabyć tę walutę z innego źródła i uniknąć przymusu płacenia bankowi owej marży stanowiącej element ustalonego przez bank kursu wymiany waluty. Założenie racjonalnego prawodawcy stoi zatem na przeszkodzie zaaprobowaniu komentowanego poglądu wyrażonego przez stronę powodową.

Sąd nie uznał za trafny również zarzutu braku określoności wysokości świadczenia, do spełnienia którego w umowie zawartej w dniu 18 sierpnia 2008 roku zobowiązali się powód i                                  . W umowie tej   bowiem   uregulowane   zostały  kryteria,   według  których   możliwe   było  wyliczenie   wartości   tegoż świadczenia,  czyli  wysokości  poszczególnych  rat  kapitałowych  na  dzień ich  wymagalności.  W świetle postanowień powyższej umowy i regulaminu stanowiącego jej integralną cześć, pozwany bank zobowiązał się oddać do dyspozycji powoda kwotę 274.401,70 zł, która została wypłacona kredytobiorcom w transzach, przy  czym  jej  wysokość miała być indeksowana  do  waluty  franka  szwajcarskiego,  co  oznacza  właśnie waloryzację kapitału, który zobowiązali się spłacić w/w  kredytobiorcy.  Wypłata  kredytu  następowała  w złotych polskich według kursu nie niższego niż kurs kupna z tabeli w momencie wypłaty środków z kredytu, saldo zadłużenia z tytułu kredytu wyrażone było w walucie obcej i obliczane było według kursu stosowanego przy wypłacie transz. Raty kredytu wyrażone były w walucie obcej i w dniu wymagalności raty pobierane z rachunku bankowego kredytobiorcy według kursu sprzedaży z tabeli na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu. § 2 pkt 12 regulaminu wprost stanowił, że pojęcie tabeli, jakim posłużono się w postanowieniach § 7 ust. 4 i § 9 ust. 2, oznacza tabelę kursów walut obcych obowiązującą w  banku.

Z powyższego wynika, że wysokość rat kapitałowo – odsetkowych, które były pobierane z rachunku bankowego prowadzonego do obsługi kredytu hipotecznego, była możliwa do obliczenia, nawet dla powoda, czy jego zmarłej małżonki, gdyby chcieli oni  zweryfikować swoje rozliczenia z poprzednikiem prawnym pozwanego  z  tytułu  kredytu.

Żeby  obliczyć wysokość tych  części  rat  kapitałowo-odsetkowych,  które obejmowały zwrot kapitału kredytu, trzeba było pomnożyć iloraz sumy kwot wypłaconych kredytobiorcom w poszczególnych transzach przeliczonych po kursach kupna z tabeli banku w dacie wypłaty poszczególnych transz oraz liczby 480 odpowiadającej liczbie rat, w których kredyt ma zostać spłacony, przez kurs sprzedaży franka szwajcarskiego z tabeli walut obowiązującej w pozwanym banku na koniec ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień, w którym wymagalna stawała się rata kredytu. Prawdą jest, że w postanowieniach umowy stron, w tym postanowieniach wzorców umownych stanowiących jej integralną cześć, brak jest ograniczeń dla pozwanego banku w kształtowaniu wysokości kursów kupna i sprzedaży franka, co dla w/w kredytobiorców było szczególnie niekorzystne, jednakże przy ocenie ważności umowy kredytu hipotecznego z dnia 18 sierpnia 2008 roku nie ma to znaczenia, ponieważ według powyższych kryteriów możliwe było obliczenie wartości poszczególnych rat kapitałowo – odsetkowych.

Powyższa kwestia była natomiast istotna przy ocenie abuzywności postanowień umowy stron, o  czym  będzie  mowa  w  poniższych  wywodach.  Wypada  tylko  nadmienić, że stwierdzenie, iż dane postanowienie umowy jest niedozwolonym postanowieniem w rozumieniu art. 3851 k.c., oznacza brak związania tym postanowieniem w danym stosunku, tj. bezskuteczność, a nie nieważność. Bezskuteczność niedozwolonego postanowienia umownego nie powoduje nieważności, czy bezskuteczności całej umowy (por. np. wyrok SN z 21 lutego 2013 r. I CSK 408/12). Z mocy art. 3851 § 2 k.c. strony są związane umową w pozostałym zakresie. To związanie ma miejsce niezależnie od tego, czy usprawiedliwiona byłaby hipoteza, że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych bezskutecznością, umowa nie byłaby zawarta. W tej  mierze  przepisy  o  bezskuteczności  nie  zawierają nieważności. Zgodnie z treścią art. 3851  § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie  nie  wiążą go,  jeżeli  kształtują jego  prawa  i  obowiązki  w  sposób  sprzeczny  z  dobrymi obyczajami,  rażąco  naruszając  jego  interesy  (niedozwolone  postanowienia  umowne).  Nie  dotyczy  to postanowień określających  główne świadczenia  stron,  w  tym  cenę lub  wynagrodzenie,  jeżeli  zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W niniejszej sprawie powód kwestionuje postanowienia zawarte w § 2 ust. 1 zdanie 2 umowy kredytu hipotecznego zawartej w dniu 18 sierpnia 2008 roku, stanowiące, że „Kredyt jest indeksowny do waluty obcej (CHF)”, w § 7 ust. 4 Regulaminu Kredytu Hipotecznego Udzielanego przez Polbank EFG, stanowiącego integralną część tej pierwszej umowy (dalej zwanego Regulaminem), w myśl którego „W przypadku kredytów indeksowanych do waluty obcej, wypłata kredytu następuje w złotych według kursu nie niższego niż kurs kupna zgodnie z tabelą kursów walut obcych obowiązującą w banku w momencie wypłaty środków z kredytu. W przypadku wypłaty kredytu w transzach, stosuje się kurs nie niższy niż kurs kupna zgodnie z tabelą obowiązującą w momencie wypłaty poszczególnych transz. Saldo zadłużenia  z  tytułu kredytu wyrażone jest w walucie obcej i obliczane jest według kursu stosowanego  przy  uruchomieniu kredytu. W przypadku wypłaty kredytu w transzach, saldo zadłużenia z tytułu kredytu obliczane jest według kursów stosowanych przy wypłacie poszczególnych transz….” oraz w § 9 ust. 2, zgodnie z którym raty kredytu indeksowanego do waluty obcej wyrażone są w walucie obcej i w dniu wymagalności raty kredytu pobierane są z rachunku bankowego kredytobiorcy według kursu sprzedaży zgodnie z tabelą obowiązującą w banku na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu. Zgodnie z § 2 pkt 12 Regulaminu tabela oznacza tabelę kursów walut obcych obowiązującą w banku. W ocenie strony powodowej powyższe postanowienia są niedozwolonymi postanowienia umownymi w rozumieniu art. 3851  § 1  k.c.,  które  nie  wiążą powodów,  którzy  umowy  kredytu  hipotecznego  mieli  zawrzeć z  poprzednikiem prawnym pozwanego jako konsumenci.

Strona pozwana zarzucała powodowi, że nie udowodnił, że powyższą umowę zawarł w charakterze konsumenta, jednakże Sąd jest odmiennego zdania. W myśl art. 221 k.c. kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Status konsumenta wynika więc z okoliczności o charakterze negatywnym, jaką jest nieprowadzenie przez konkretną osobę fizyczną działalności gospodarczej albo brak związku czynności prawnej dokonywanej przez tę osobę z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą bądź zawodową.

Okoliczność negatywna  to  taka,  która  polega  na  braku  zaistnienia  jakiegoś faktu.  Skoro  z  kompletnej dokumentacji dotyczącej kredytu mieszkaniowego udzielonego przez poprzednika prawnego pozwanego powodowi, jaka została złożona do akt niniejszej sprawy, nie wynika związek pomiędzy zaciągnięciem tego kredytu   a   działalnością  gospodarczą kredytobiorców   lub   chociażby   jednego   z   nich,   zaś powód konsekwentnie twierdził, że wraz ze zmarłą małżonką, a wówczas narzeczoną zaciągnęli kredyt na zakup lokalu nr              przy ul.                                   , w którym planowali mieszkać i założyć rodzinę, i tak też zeznał w trakcie przesłuchania w niniejszej sprawie, to cóż więcej mógł on uczynić w celu wykazania, że umowę kredytu hipotecznego z pozwanym on i                     zawarli w charakterze konsumentów. W tej sytuacji to pozwany  powinien  przedstawić dowody, że  było  inaczej  niż twierdzi  powód,  skoro  z  okoliczności  przeciwnych do tych, na które powoływał się powód, wywodzi skutki prawne w postaci zakazu kontrolowania postanowień wzorców składających się na  umowę stron. Na tę okoliczność pozwany  nie  przedstawił żadnego   dowodu.   Wprawdzie   powód   przyznał, że  prowadzi  działalność gospodarczą związaną   z informatyką, zaś jako miejsce wykonywania tej działalności zarejestrowane zostało powyższe mieszkanie, jednakże umowa kredytu hipotecznego została zawarta w 2008 roku, zaś powód rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej dopiero 2014 roku, przy czym faktycznie wykonuje tę działalność w                                      , do którego przeprowadził się w 2013 roku, a więc jeszcze kiedy był przedsiębiorcą.

Możliwość uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowanie go z obrotu stosowania jest zależna od spełnienia następujących przesłanek: postanowienie nie zostało uzgodnione indywidualnie, a więc nie podlegało negocjacjom, ukształtowane w ten sposób prawa i obowiązki konsumenta pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Dodatkowo postanowienie umowy nie dotyczy sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron, w tym ceny lub wynagrodzenia. Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 3851 § 3 k.c.). W myśl art. 3851 § 4 k.c., ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

Z ustalonego w sprawie stanu faktycznego wynika, iż powodowie mieli otrzymać od poprzednika prawnego pozwanego banku kwotę 274.401,70 zł z przeznaczeniem na zakup lokalu mieszkalnego oraz zobowiązali  się do  zwrotu  tej  kwoty  w  ciągu  480  miesięcy  wraz  z  odsetkami  według  zmiennej  stopy procentowej, która na dzień sporządzenia umowy wynosiła 4,24833 % w stosunku rocznym, przy czym zmienna stopa procentowa ustalana miała być jako suma stopy referencyjnej LIBOR 3M (CHF) oraz stałej marży banku w wysokości 1,50 punktów procentowych.

Zakwestionowane przez powoda postanowienia umowy dotyczą indeksowania kwoty kredytu do waluty franka szwajcarskiego, a zatem nie dotyczą tych postanowień umowy, w których określone zostały. W ocenie Sądu, brak jest podstaw do uznania za abuzywne postanowienie zawartego w § 2 ust. 1 zdanie drugie przedmiotowej umowy. To postanowienie umowne wskazuje jedynie, że strony zastosowały w umowie  mechanizm  indeksacji  do  waluty  obcej,  który  nie  może  być postrzegany  sam  w  sobie  jako abuzywny. Indeksacja kredytu była przedmiotem indywidualnego uzgodnienia pomiędzy powodem i  a poprzednikiem prawnym pozwanego banku, czego dowodzi treść wniosku o udzielenie kredytu złożonego w dniu 8 lipca 2008 roku, w którym jako waluty wnioskowanego kredytu w/w kredytobiorcy wskazali CHF, nie zaś PLN. Za indywidualnym uzgodnieniem komentowanego postanowienia przemawiają też zeznania świadka                                              , który zeznał, że poprzednik prawny pozwanego miał w swojej ofercie kredytu mieszkaniowe w złotych polskich. Należy podkreślić, że w myśl art. 3851 § 3 k.c. nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na które konsument nie miał realnego wpływu. Nie oznacza to jednak  uznania, że  w  każdym  przypadku,  w  którym  nie  doszło  do  modyfikacji  umowy  z  inicjatywy konsumenta i zgodnie z jego wnioskiem należy uznać, że postanowienie umowne nie jest indywidualnie uzgodnione.  Tak  więc  Sąd  uznał, że  postanowienie  zawarte  w  §  2  ust.  1  zdanie  2  umowy  zostało indywidualnie uzgodnione z powodem i jego zmarła małżonką, przez co  nie  może być ono  uznane  za klauzule abuzywną.

Inaczej ocenić należy natomiast postanowienia zawarte w § 7 ustęp 4 oraz § 9 ustęp 2 regulaminu. Postanowienia te nie zostały indywidualnie uzgodnione z powodem. Regulamin ten stanowił wzorzec, który został opracowany przez pozwanego i przedstawiony powodowi. Z art. 3851 § 3 k.c. wynika domniemanie, iż zawarte we wzorcu postanowienia nie zostały indywidualnie uzgodnione z konsumentem. Do obowiązków pozwanego należało zatem udowodnienie czy kwestionowane przez powoda postanowienia regulaminu zostały z nim indywidualnie uzgodnione, przy czym nie ma tutaj żadnego znaczenia, czy istniała potencjalna możliwość negocjowania  treści  postanowień zawartych   w   regulaminie,   tylko   czy   kwestionowane postanowienia  regulaminu  rzeczywiście  były  przedmiotem  uzgodnień pomiędzy  stronami.  Pozwany  nie udowodnił, aby postanowienia zawarte w § 7 ust. 4 oraz § 9 ust. 2 regulaminu zostały indywidualnie uzgodnione z powodem. Nic takiego nie wynika ani z zeznań świadka                           , ani z zeznań samego powoda. Powód wprost zeznał, iż postanowienia regulaminu nie były indywidualnie uzgadniane pomiędzy  stronami  umowy. Świadek                           w  swoich  zeznaniach  wskazywał na  możliwość negocjowania warunków umowy, co jednak dotyczyło parametrów finansowych umowy, tj. wysokości kredytu, prowizji, oprocentowania. Fakt, czy istniała potencjalna możliwość negocjowania warunków, nie ma zasadniczo znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Istotne jest bowiem to, czy umowa zawarta przez powoda i                                            , a w szczególności postanowienia zawarte w regulaminie kredytu (§ 7 ust. 4 oraz § 9 ust. 2) były faktycznie negocjowane pomiędzy w/w kredytobiorcami a bankiem EFG Eurobank Ergasias  S.A.,  a  nie  to,  czy  istniała  możliwość negocjacji  warunków  umowy.  Tym  uznać należało, iż postanowienia zawarte w § 7 ust. 4 oraz § 9 ust. 2 regulaminu nie zostały indywidualnie uzgodnione z w/w kredytobiorcami.

„Dobre  obyczaje"  to  reguły  postępowania  niesprzeczne  z  etyką,  moralnością i  aprobowanymi społecznie obyczajami. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać także działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta,  wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, a więc o działanie potocznie określane, jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 roku, VI ACa 771/10, LEX nr 824347).

W wyroku z dnia 13 lipca 2005 roku (I CK 832/04, Pr. Bank. 2006, nr 3, s. 8) Sąd Najwyższy stwierdził, że „działanie wbrew dobrym obyczajom" w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Podobnie w wyroku z dnia 3 lutego 2006 roku (I CK 297/05, Wokanda 2006, nr 7–8,  s.  18),  w  którym  Sąd  Najwyższy  stwierdził, że  przepis  art.  3851    §  1  zdanie  pierwsze  k.c.  jest odpowiednikiem art. 3 ust. 1 dyrektywy nr 93/13/WE, stanowiącym, że klauzulę umowną, która nie została uzgodniona indywidualnie, należy uznać za niedozwoloną, jeżeli naruszając zasadę dobrej wiary, powoduje istotną i  nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i  obowiązków kontraktowych na niekorzyść konsumenta, przy  czym  rzeczą sądu  jest  ocena,  czy  nierównowaga  jest  „istotna",  czyli  „rażąca"  w  rozumieniu odpowiedniego przepisu prawa polskiego (Adam Olejniczak, Komentarz do art. 3851  Kodeksu cywilnego, stan prawny 2014.05.01).

W § 2 ust 1 zdaniu drugim umowy strony wskazały jedynie, iż kredyt jest indeksowany do waluty obcej. W paragrafie tym, jak również w pozostałych postanowieniach tej umowy brak jest dodatkowych postanowień, w których ustalono by stały kurs waluty szwajcarskiej w stosunku do złotego polskiego, czy też wskazano by, w jaki sposób każdorazowo następować będzie ustalanie wartości franka szwajcarskiego w odniesieniu  do  złotego.  Postanowienia  regulaminu  wskazują jedynie, iż w  przypadku  wypłaty  kredytu zastosowanie będzie miał kurs nie niższy niż kurs kupna zgodnie z  tabelą obowiązującą w  momencie wypłaty środków czy poszczególnych transz, a w przypadku spłaty kredytu kurs sprzedaży zgodnie z tabelą obowiązującą u pozwanego na koniec dnia roboczego poprzedzającego dzień wymagalności raty spłaty kredytu. Wynika stąd, że w dniu wypłaty kredytobiorcom każdej transzy wypłacana im kwota była przeliczana na franki szwajcarskie po kursie kupna z tabeli obowiązującej w dniu wypłaty każdej transzy, zaś suma przeliczonych w ten sposób kwot pieniężnych we frankach szwajcarskich stanowiła saldo zadłużenia powoda i            wobec poprzednika prawnego pozwanego banku. Co natomiast oznaczała treść § 9 ust. 2 regulaminu, zostało wyjaśnione powyżej w wywodach poświęconych ważności umowy stron.

Z treści umowy i regulaminu w żaden sposób nie wynika, w jaki sposób nastąpić ma ustalenie przez pozwany bank kursu kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego. W żaden sposób nie precyzuje tego samo odwołanie się do tabeli banku, gdyż w dalszym ciągu nie wiadomo, w jaki sposób następuje ustalenie przez pozwany bank kursu kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego publikowanych w tabelach banku. Tym samym pozwany mógł kształtować te kursy w sposób jednostronny, dowolnie, wedle swojej tylko woli. Umożliwiało to pozwanemu bankowi dowolne i wiążące dla kredytobiorców ustalanie kursów kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego, co wpływało jednocześnie na wysokość zobowiązania kredytobiorców. Przyznanie sobie takiego prawa, z jednoczesnym pozbawieniem kredytobiorców jakiegokolwiek wpływu w tym zakresie, jak również pozbawieniem ich możliwości poznania sposobu kształtowania przez bank kursu CHF,   bez   wątpienia    narusza    interesy    konsumentów       i   jest    sprzeczne    z    dobrymi     obyczajami.

Zakwestionowane  przez  powoda  klauzule  indeksacyjne  zawarte  w  regulaminie  nie  odwołują się do obiektywnych, sprawdzalnych i niezależnych od banku kryteriów, o których wiedza byłaby dostępna dla kredytobiorców. Z jednej strony konsumenci nie mając żadnego wpływu na sposób ustalania kursu kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego publikowany w tabeli, nie wiedzą, w jaki sposób kursy te są ustalane przez bank. Z drugiej strony bank nie ma wyznaczonych kontraktowo żadnych ram i ograniczeń przy ustalaniu kursu waluty. W konsekwencji umowa przyznaje mu w tym zakresie pełną dowolność. Kwestionowane przez powoda postanowienia uchybiają zasadzie uczciwości i rzetelności, mają na celu ochronę interesu tylko jednej strony  kontraktu, która może kształtować dowolnie treść zobowiązania konsumentów, w przez to przerzucić na  nich  całe ryzyko.  Pozwany  bank  miał możliwość przeliczenia  zobowiązania  konsumentów według dowolnie obranego kursu, nie wskazując żadnych kryteriów, wedle których ustalenie tego kursu miałoby następować. Należy przy tym zaznaczyć, że na kurs waluty określony tabelą banku tylko częściowo wpływają czynniki obiektywne, zawiera on bowiem również marżę ustalaną przez bank.

Powyższe wcale nie oznacza, że Sąd uznał, że tak właśnie było w trakcie wykonywania umowy kredytu z dnia 21 sierpnia 2008 roku, że pozwany kształtował kursy kupna franka podane w tabeli na przestrzeni obowiązywania powyższej umowy w oderwaniu od jakichkolwiek obiektywnych, ekonomicznych kryteriów, jednakże w niniejszej sprawie kluczowe jest to, że gdyby pozwany chciał tak postępować, w postanowieniach umowy i regulaminu nie było ku temu żadnych przeszkód. Bez znaczenia jest też, jak kształtował się kurs franka szwajcarskiego w trakcie wykonywania powyższej umowy, i czy istotnie odbiegał on od kursów funkcjonujących na rynku, czy też średniego kursu NBP, który w istocie nie ma charakteru kreacyjnego, a pochodny między innymi od danych przedstawianych przez pozwanego. Liczy się bowiem sposób umownego ukształtowania praw i obowiązków konsumenta, a nie sposób wykonywania  danej umowy. Dlatego właśnie za chybione musiały zostać uznane wszystkie te zarzuty zgłoszone przez pozwany bank, które były oparte na twierdzeniach, że przez cały okres spłacania kredytu udzielonego powodom kursy sprzedaży publikowane przez poprzedników prawnych pozwanego banku, a następnie przez pozwany bank w tabelach, o których mowa w treści § 2 pkt 12 regulaminu, były kursami rynkowymi, których wysokość zależała  od  obiektywnych  czynników  o  charakterze  ekonomicznym.  Raz  jeszcze  należy  podkreślić,  że istotne w niniejsze sprawie jest nie to, jak strony realizowały umowę kredytu hipotecznego zawartą w dniu 21 sierpnia 2008 roku w zakresie indeksacji kredytu, lecz to, co jest zawarte w postanowieniach tej umowy dotyczących waloryzacji rat kapitałowych.

Do usunięcia abuzywności powyższych postanowień nie doszło też wskutek zmiany regulaminu kredytu 316- 316 verte hipotecznego o treści podanej na k. 365 i 365 verte akt niniejszej sprawy, albowiem pomimo tej zmiany pozwany w dalszym ciągu mógł i może on arbitralnie ustalać kurs waluty szwajcarskiej poprzez ustalanie  indeksu  marżowego  na  podstawie  podaży  i  popytu  na  daną walutę na  rynku  krajowym  i zagranicznym, płynności rynku walutowego oraz kosztów banku związanych z pozyskiwaniem danej waluty.

Wartość  owego  indeksu  nie  może  przekraczać 10  %  danego  kursu średniego,  a  w  razie  wystąpienia okoliczności przewidzianych w § 15 ust. 8 – 30%. Tak sformułowane postanowienie pozostawia w dalszym ciągu  daleko  posuniętą dowolność w  ustalaniu  wartości  kursów  wymiany  walut  obcych,  którą jednak ograniczono do 10%, a w razie zaistnienia „nadzwyczajnej zmiany sytuacji na rynku międzybankowym" 30%. W zakresie tych 10, ewentualnie 35% w regulaminie nadal brak jest kryteriów obiektywnych. Pozwany nie wykonał zatem obowiązku nałożonego na niego przez ustawodawcę w powoływanej już ustawie z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw.

Reasumując powyższe wywody Sąd uznał, że postanowienia § 7 ust. 4 i § 9 ust. 2 regulaminu kredytów hipotecznych są niedozwolonymi postanowieniami umownymi w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c., wobec czego nie wiążą one powoda. Za klauzulę abuzywną nie został natomiast uznany § 2 ust. 1 umowy stron, w którym umówiły się one, że kredyt udzielony powodom jest indeksowany do waluty obcej CHF. Jednakże zauważyć należy, że bez postanowień § 7 ust. 4 i § 9 ust. 2 regulaminu klauzula indeksacyjna

Brak jest jednocześnie innego przepisu prawa, który znalazł by zastosowanie do umowy stron zastępując postanowienia § 7 ust. 4 i 9 ust. 2 regulaminu. Przyjąć zatem  należy, że  indeksacja  kwoty  kredytu  do  waluty  franka  szwajcarskiego  nie  została  skutecznie zastrzeżona, przez co umowę tę należy traktować jako umowę kredytu hipotecznego udzielonego w złotych polskich i podlegającemu spłacie w tej walucie. Bez zakwestionowanych w niniejszej sprawie postanowień powyższa umowa zawiera wszelkie przedmiotowo - istotne elementy, jakie powinna zawierać umowa kredytu w myśl art. 69 ustawy Prawo bankowe. W dalszym ciągu jest to umowa, w której poprzednik prawnypozwanego zobowiązał się oddać do dyspozycji kredytobiorców na czas oznaczony kwotę 274.401,70 zł celem  zakupu  nieruchomości,  zaś ci  kredytobiorcy  zobowiązali  się do  takiego  spożytkowania  pieniędzy,zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami według zmiennej stopy procentowej odpowiadającej sumie stopy referencyjnej LIBOR 3M oraz stałej marży banku w wysokości 1,5 punkta procesntowaego, a także do ustanowienia na zakupionej nieruchomości hipoteki celem zabezpieczenia wierzytelności banku o spłatę kredytu z oprocentowaniem. Bezsprzecznie powód skorzysta na tym pod względem ekonomicznym, skoro stopa referencyjna LIBOR 3M była w okresie objętym pozwem niższa od stopy referencyjnej WIBOR, od której uzależnione jest oprocentowanie kredytów udzielanych w złotych polskich, jednakże brak jest normy prawnej, która zakazywałaby bankom stosowania tej stopy do określania wysokości oprocentowania kredytów udzielonych w złotych polskich.

wzajemnych świadczeń z tytułu umów kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej właśnie po kursie rynkowym, albowiem co miałoby właściwie oznaczać pojęcie kursu rynkowego. Czy chodzi o średni kurs NBP, ustalany w oparciu o kursy innych banków, czy też każdy kurs stosowany przez bank prowadzący działalność bankową na obszarze RP? Jaki kurs obejmujący marżę banku mógłby zostać uznany za kurs rynkowy, zaś jaki już nie? Czym jest uczciwy zysk banku, na który powoływała się strona pozwana i jak stwierdzić, że marża banku stanowiąca element kursów kupna lub sprzedaży z tabeli publikowanej przez bank nie przekracza granicy tzw. uczciwego zysku banku. Zdaniem Sądu uczciwy zysk banku to taki, który został osiągnięty w wyniku wykonania wiążących postanowień umowy zawartej z kredytobiorcą. Jak już wskazano, za postanowienia spełniające przesłanki z art. 3851   k.c. nie wiążą konsumenta. Pojęcia kursów rynkowych  i  uczciwego  zysku  banku,  są pojęciami  niedookreślonymi,  nigdzie  niezdefiniowanymi,  nie dającymi się zweryfikować,  a  pozwany  w żaden  sposób  nie  udowodnił,  jakoby  w  czasie  udzielenia i                          kredytu  hipotecznego  istniał zwyczaj,  według  którego  w  wypadku niedostatecznie precyzyjnego uregulowania w postanowieniach umownych sposobu, w jaki ma być waloryzowana wysokość rat kapitałowo – odsetkowe spłacanych przed kredytobiorców, waloryzować tę wysokość po kursach rynkowych uwzględniających uczciwe zyski banków. Sąd neguje istnienia takiego zwyczaju. Za jego nieistnieniem przemawia też, w ocenie Sądu, nowelizacja przepisu art. 358 k.c., która weszła w życie z dniem 24 stycznia 2009 roku, a polegała na dodaniu do tego przepisu § 2 w brzmieniu „Wartość waluty obcej określa się według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe lub czynność prawna zastrzega inaczej.” Świadczy to o tym, że racjonalny ustawodawca dostrzegł praktyczny problem braku przepisów o charakterze dyspozytywnym,  według  które  mogły  by  znaleźć zastosowanie  w  sytuacjach  takich  jak  ta  w  niniejszej sprawie,  w  których  postanowienia  umowy  stanowiącej źródło zobowiązania i przewidującej waloryzację świadczenia jednej czy też obu ze stron według kursu waluty obcej są niedostatecznie precyzyjne, zbyt ogólne albo okazują się klauzulami abuzywnymi. Potwierdza to brak istnienia zwyczaju, na który powołał się pozwany, albowiem w przeciwnym wypadku nie zachodziła by potrzeba nowelizowania przepisu art. 358 k.c., wobec czego racjonalny ustawodawca nie zdecydowałby się na nią.

Tym  samym  pozwany  nie  był uprawniony  do  przeliczenia  kwoty  kredytu  udzielonego  w/w kredytobiorcom wedle przyjętego przez siebie kursu kupna franka szwajcarskiego, a następnie do pobierania z rachunku powodów rat kapitałowo-odsetkowych w wysokości zależnej od także przyjętego przez siebie kursu sprzedaży franka szwajcarskiego. Kwota korzyści uzyskanej tym tytułem w okresie począwszy od dnia zawarcia umowy do wytoczenia powództwa wyniosła: 39.875,67 zł (kwota stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą spłaconą przez  powodów  a  kwotą należnych  rat).  Sąd obliczył wysokość tej  sumy  w  sposób przedstawiony w poniższej tabeli, z uwzględnieniem postanowień umowy oraz  regulaminu  dotyczących kwoty kredytu oraz sposobu jego wypłaty, okresu kredytowania, karencji w spłacie kredytu, sposobu obliczania odsetek oraz zmiennej stopy oprocentowania (§ 5 regulaminu) oraz wymagalności rat kredytu (§ 9 i 10 regulaminu).

Składniki rat kapitałowo – odsetkowych, które zostały przez kredytobiorców zapłacone na podstawie

• 2 ust. 1 umowy w zw. z § 7 ust. 4 i § 9 ust. 2 regulaminu, w w/w kwocie stanowią świadczenie nienależne w rozumieniu art. 410 k.c., podlegające zwrotowi stosownie do treści art. 405 k.c., czego nie zmienia fakt, że pozwany bank sam pobierał raty kredyty z rachunku bankowego, jaki prowadził dla kredytobiorców.

Zgodnie z treścią art. 410 § 2 k.c. świadczenie nienależne ma miejsce, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. W takiej sytuacji ustawodawca poprzez art. 410 § 1 k.c. odsyła do art. 405 k.c., stanowiącego, iż kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Niezasadny był zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego. W myśl art. 118 k.c., jeżeli przepis  szczególny  nie  stanowi  inaczej,  termin  przedawnienia  wynosi  lat  dziesięć,  a  dla  roszczeń  o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej  - trzy lata.

Choć powyższe świadczenie  pieniężne,  było  spełniane  w  periodycznych  odstępach  czasu,  brak  jest uzasadnienia  dla  poglądu, że roszczenie przysługujące powodowi z tegoż tytułu  jest  roszczeniem  o świadczenie  okresowe.  Przeciwnie,  z  tytułu  spełnienia świadczenia  nienależnego  na  rzecz  pozwanego powodowi przysługuje roszczenie o jednorazowy zwrot całej kwoty 39.875,67 zł. Roszczenie to podlega zatem ogólnemu, 10 letniemu terminowi przedawnienia przewidzianemu w art. 118 k.c. Ponieważ od daty spłaty przez kredytobiorców pierwszej raty kredytu, która miała miejsce we wrześniu 2008 roku, do momentu wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie, tj. do dnia 19 lipca 2017 roku nie upłynął termin przedawnienia, jasne jest, że roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie nie uległo przedawnieniu.

Z powyższych względów Sąd na zasadzie art. 410 k.c. uwzględnił powództwo co do kwoty 39.875,67 zł.

Wypada wyjaśnić, że ponieważ powód jest spadkobiercą zmarłej                   , z domu            , co stwierdził Sąd Rejonowy w Strzelinie postanowieniem z dnia 23 listopada 2011 w sprawie o sygn. I Ns 326/11, cała powyższa kwota podlegała zasądzeniu na jego rzecz.

Okres  od  którego  zasądzone  zostały  odsetki  od  całości  dochodzonego  roszczenia  wynika  z uregulowań art.  481  §  1  k.c.,  zgodnie  z  którym  jeżeli  dłużnik  opóźnia  się ze  spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Roszczenie przysługujące powodowi należało do kategorii roszczeń bezterminowych. Zgodnie z treścią art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W dniu 30 marca 2017 roku powód wezwał pozwanego na piśmie do zapłaty w terminie 14 dni od jego doręczenia (dowód doręczenia – k. 42 verte). Od tej też daty należy liczyć termin spełniania świadczenia, który to termin upłynął z dniem 14 kwietnia 2017 roku. Od dnia 14 kwietnia 2017 2016 pozwany pozostaje więc w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, wobec czego Sąd zasądził odsetki na rzecz powodów od tej daty.

Ponad kwotę 39.875,67 zł oraz powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powód uległ tylko co do nieznacznej części swojego żądania, skoro z żądanej przez niego kwoty 41.600,17 zł Sąd zasądził na jego rzecz kwotę 39.875,67   zł,  a   zatem   Sąd   włożył na  pozwanego  obowiązek  zwrotu  wszystkich  kosztów  procesu poniesionych przez powoda: a więc opłaty sądowej od pozwu w kwocie 1.000 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, kosztów zastępstwa procesowego według minimalnej z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie w kwocie 3.600 zł.

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów prawa Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.